Keyeyê tepişteyan: Ganî selahîyetdarî hemverê nê vengdayîşî hîsgêrî bê 

2021-07-15 14:49:13


	 

	 

	Rojda Aydin

	 

	ŞIRNEX - Çalakîya grevê vêşanîye hemverê tecrîdê Îmraliyî û binpaykerdişê heqê merdiman yê zîndanan zêde bîyo dewam keno.  Keyeyê tepişteyan veng dayî hukmatî ke waştişê tutan înan bi ca bîyarê û vatî: "Ganî komel û selahîyetdarî vera nê îqazî bi hîsgêr bê. Ma nêwazenê tutê ma zirar bivînê."

	 

	Tepişteyê sîyasî yê dewaya PKK û PAJKî ra tepişte yê, 27ê Teşrîna 2020ine de, bi amancê wedaritişê tecrîdê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan ke 22 serrî yo Zîndanê Îmraliyî yê Tîpê F yê Asayîşê Berzî de tepişte yo û peynîkerdişê binpaykerdişê heqê merdiman ê zîndanan, dest bi çalakîya grevê vêşanîye ya bêdem û bidor kerdibî. Çalakîya grevê vêşanîye roja 231ine de dewam kena. Sewbîna çalakîya ke 5 rojan ra reyke bidor ameyîne kerdene, bi minasebetê 39in serrgerra çalakîya rojeyê mergî ya pîlî ke 14ê temmuze 1982 de hemverê wehşetê Zindanê Amedî de amebi destpêkerdene, êdî kom bi kom 15 rojan reyke bidor bêro kerdene.

	 

	Tecrîd, pêkerdişê mîyanneteweyî ke Tirkîya zî îmza kerda û goreyê destûrê bingehîn sey îşkence ca gêno. Labelê zîndanan de hemverê tepişteyan teda û tehdîd her ke şino zêdeyêr beno û tepişteyî zî hemverê nê mîyanê têkoşîn de yê. Keyeyê tepişteyan zî vengdayîşê hukmatî kerdî ke waştişê tutan ê wedaritişê tecrîdî bi ca bîyarê û vatî, ganî komel û selahîyetdarî hemverê îqazkerdişî hîsgêr bi.

	 

	'Zîndanî bîyê cayê îşkenceyî'

	 

	Dayîka  Ayfer Başli ke Zîndanê Baybûrtî de Zekîye Başli, ard ziwan ke kênaya aye 2016 ra nata tepişte ya û 12 serrî ceza ci ra ameya birnayene. Zekîye, vat ke kênaya aye tena endama meclîsê şaredarîya Silopîye ya û vat: "Serra 2016 de demê şerê qedexeyê tebervejîyayîşê kuçeyan de ameye tepiştene. Kênaya mi bi 6 serrî yo tepişte ya. Zîndanan de teda esto. Coka tepişteyê kewtê grev. Zîndanî bîyê cayê îşkence. Kênaya mi sere de zîndanê Şirnexî de bî. Uca ra surgunê zîndanê Erziromî kerdî û tewr peyîn zîndanê Baybûrtî kerdî. Nika zîndanê Baybûrtî de tepişte ya. Bi di serrî yo zî semedê nêweşîya vîrûsê koronayî ez nêeşkena şêrî pêvînayîşê kênaya xo."

	 

	'Waştişê înan peynîkerdişê tecrîdî yo' 

	 

	Zekîye, bale ant serê çalakîya grevê vêşanîye û vat: "Kênaya mi grevê bîne zî beşdar bî. O wext kênaya  mi hîrê mengî grev de mende. Nika reyna grev de ya. O wext kênaya wina kîlo dabî, mi aye nas nêkerd. Waştişê tutanê ma oyo ke tecrîdê serê Serekî bêro wedaritene û pêvînayîş bêro kerdene. Heta waştişê înan bi ca nêro do çalakî dewam bikero."

	 

	'Bêvengî xo dir merg ano'

	 

	Zekîye vat, nêwazenê çalakî de kes zirar bivîno û wina dewam kerd: "Bêvengî xo dir merg ano. Ganîma bêveng nêmanê. Bi di serrî yo mi kênaya xo nêdîya. Rewşa ci nêzana senîn a. Vanê ma baş ê. Her sanîye tutê ma vîrê ma de yê. Eke çîyêk bi tutanê ma bibo, berpirsîyar hukmat o. Ganî tu kes bêveng nêmano. Ma nêwazenê bedenê tutanê ma zirar bivîno. Ganî ma wurzê serê lingan, tutanê xo rê wayîr vejîyê û bibê rayberê çalakîyan."

	 

	Semedê kurdkî govende kerdê ceza dayî

	 

	Zekîye, vat, Newroza emsar de qoxuşe de govende kerdê û sanikê kurdkî vatê, ceza înan rê ameya birnayene û vat: "Rojêke cezaya hucre dayê înan. Mengêke zî cezaya pêvînayîşî. Bi hîrê hewte yo ez bi kênaya xo dir nêeşkena qisey bikerî. Ez semedê rewşa aye zaf endîşeyîn a. Wazenê bi tehdîdan îradeyê înan bişikinê la do nêeşkê. Kênaya mi tu çîyêk nêkerda û wa aye vera bidê."

	 

	'Tirkîya bîya sey zîndan'

	 

	Dayîka Kumru Tokay ke Zîndanê Tîpê E yê Amedî de ya, Ayşe Tokay zî dîyar kerd 9 serrî ceza kênaya ci rê ameya dayene û 3 serrî yo tepişte ya. Ayşe wina vat: "Tirkîya bîya sey zîndan. Hem teber de û hem zî zîndanan de teda tutanê ma rê kenê. Vernêya 20 rojî gardîyanan eşt serê qawişan. Zîndanan de îşkence bi tutanê ma kenê. Ewro tena serê Serekî de ney, serê heme şarî de tecrîd esto. Wa tutanê ma vera bidê. Zerrî û kezeba ma veşena. Ma nêwazenê ke êdî zerrîya tu dayîkêke biveşo."

	 

	'Heta tecrîd nêro wedaritene do no zulm peynî bibo'

	 

	Ayşe, tecrîdê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan ameyo girankerdene, şermezar kerd û vat: "Eke tecrîdê serê Serekî nêameyîne girankerdene û Serek azad bîne, no çî nêameyîne ciwîyayîş. Bi girankerdişê tecrîdî dir şer tewr zêde bi û tecrîdêo girankerde tesîrê serê tepişteyan zî kerd. Semedê peynîbîyayîşê nê zulmî ganî no tecrîd bêro wedaritene. Heta tecrît nêro wedaritene, do no zulm peynî nêbo."