Keyeyê vînîbîyayeyan: Beno ke rojêke bêrê 

2021-05-24 12:00:09


	 

	Medya Uren

	 

	MÊRDÎN - Kerşaf de 4 merdimê yewbînan, eynî wextî de serrê 1995ine de ameyî vinîkerdene. Keyeyê vinîbîyayeyan yê ke 26 serrî yo înan gêrenê wina vatî: "Bi 26 serrî yo ma dewe ra nêşîyê cayêk bîn. Ma vat, beno ke wextê bêrê, ma nêvînê. Ma hema bendeyê înan ê."

	 

	Her wareyê kurdan de nîşaneyêk hêrişê selahîyetdaran ê Tirkîya esto. Prosesê serra 1995ine de bi hezaran dewijî ameyî vengkerdene, bi milyonan merdimî cayê xo ra ameyî koçberkerdene û bi seyan kesî zî yan ameyî qetilkerdene, yan zî ameyî vînîkerdene. Dewa Kerşafê Mîdyadî zî serra 1995ine de 4 merdimê yewbînan, Hecî Şikrî Demîr (65), Mehmet Emîn Etug (67), Hecî Ehmet, Hecî Hizniya ameyî vînîkerdene û 26 serrî yo bêmabên keyeyî vînîbîyayeyanê xo gêrenê û bi hêvîya rojêke bidê ber ro ciwîyenê. Nê têkoşînê xo yê cigêrayîş û wayîrvejîyayîşê heqê xo de zî xeylêk merdimê vînîbîyayeyan dinyaya xo bedilnayî. Keyeyê vînîbîyayeyan behsê ê wextî û hêvîya înan ke tu wext peynî nêbîya qal kerdî.

	 

	'Her çî nêşkava ame vurnayene'

	 

	Wehbîya Demîr, veyva Şikrî Demîr a. Wehbîya sere de bale ancena serê cuya dewe û vat: "Ma welatijê Kerşafî pêro kurd ê. Senîn ke ma tu wext rastîyê xo înkar nêkenê zî ma dewijê di halê xo de bî. Karê ma ramitiş û pesdewarî bi. Ma şefeq ra ameyîne mîyanê erdî û şan de zî agêrayîne keye. Înkarkerdiş û çinhesibnayîş û na rey zî qerraê qirkerdişê ma ame kerdene. Heme şî ame vurnayene. Xeylêk zulm kerdêne, coka ciwanê ma vera nê tewrê refê têkoşeran bîne. Na rey nêkerdêne bahane û reyna hêriş kerdêne."

	 

	'Teberê ameyîşê înan hêvîyêke bîn çin a'

	 

	Wehbîya bale ant serê hêrişan û vat: "Her roje serê ma de tehdîd, hêriş û şîde estbi. Ne hizûr ne zî cuyêke ma rê verdayî. O prosesî de bi seya dewî amebî vengkerdene. A roje ra heta ewro, ma rojêke weş nêdî. 4 kesî keyeyêk ra berdî û êdî hew agêrayî. Her ke ma şinê serê erdê înan xebityenê, ê yenê vîrê ma û ma hêvîya agêrayîşê înan zerrîya xo de xurt kenê. Reyan ma vanê heta roja ewronêeşko biciwîyo. La reyna zî ma nêeşkenê semedê ameyîşê înan hêvîya xo bibirnê."

	 

	'Xeberêke ma bigirewtêne do besê ma bibîne'

	 

	Sultan Demîr ke cinîya Hecî Evdila ya dîyar kerd ke hêvîya înan qet nêwedîya ya û vat: "4 kesî ke kêneyê înan tewrê refê têkoşeran bî, bî. Dimayê nê dewlete veng da keye û aqûbetê înan pers kerd. Dimayê îfadeyê înan, înan vera danê la dima ra înan vînî kerdî. 26 serrî serê serebûtî ra derbas bîyo. Hema zî xeberêke ma nêgirewta.  Hîsê ma û vîrardişê ma tu wext kan nêbîyo. Hema sey ke newe vînî bîyê yenê verê çimanê ma. Xeberêke zî ma bigirewtêne, besê ma bi. La ma ne tazîya înan dî û ma ne zî duayêke serê mezelê înan de kerd. Ma do bi a hesrete bimirê. Semedê ke ciwanê ma tewrê bî îşkence kerdî la no îşkence heq nîyo, suco tewr pîl o." 

	 

	'Bê hêvîya do bêrê, çimê ma roşn bikerê, ma vindenê'

	 

	Sultane dewam de wina vat: "Êdî tehdîd û şîdeto pîl dewam de qewimyeno. Dewa ma sey zîndanêk serakerde bî. Xeylêk welatijî seba nê dewe ra remayî. La ma tim dewe de mendî. 26 serrî yo ma eynî ca de yê. Bi hêvîya ke reyke de bêrê û çimê ma roşn bikerê. Ez dayîka 13 tutan a û bi tena sereyê xo mi înan pîl kerd. No yeno çi mana şima nêzanê."

	 

	'Ez her roje pabeyê înan a'

	 

	Şukran Bîlmen Dayîka Şemeye ya dîyar kerd ke her roje pabeyê vînîbîyayeyan a û vat: "Ez her roje pabeyê înan a. Bi hêvîya a rojeyê bêrê. Yê ke nê rojan bi ma dayê ciwîyayîş, wa ê zî rojêke weş nêvînê. 4 merdimî pîya vînî kerdî. Zerrîya ma bi jan a. Ê nînê xovîrakerdene. Ganî ma hesabê 26 serrî pers bikerê. Yê ma çi destê ma ra yeno ma kenê. Cayêk nêmend ma nêgêrayî. Wexto ke vatêne cayêk de hîn şehîd kewtê, ma vatêne beno ke ey bê."