Vaşê sey antîbîyotîkî: Pûng 

2020-11-08 13:35:19


	 

	AMED - Pûngo ke seba xeylê nêweşîyan wayîrê şîfayêk girîng o eynî wextî de girewtişê serdî û kezeba sîya rê zî derman o.

	 

	Pûng koyî yo û bi boye yo. No nebatê ke boyêke weş dano, xeylê xo cayê bi awe de pîl beno. Sewbîna pûng seke naneyê koyî zî yeno zaneyene. Pûng hem wişkkerde hem zî bi zergûnayî yeno xebitnayene. Seba aromayê tewir bi tewir werdê sey şorba, mast û werdê bînan de yeno xebitnayene. Eynî wextî de taybetmendîyê pûngî yê tewr girîng oyo ke seba serdgirewtişî sey derman o. No nebato bi şîfa ke xeylê nêweşî û seba weşîye merdiman sey antîbîyotîkî yo, serdemê wisarî de kîşte newalan de zergûn benê û heta serdemê payîzî ma eşkenê rastê ci bêrê.

	 

	Leylan Karakeçî ke Lîcê de nebatê şîfa arêdana, bi cinîyan dir xeylê tewirê nebatan wişk kenê û Kooperatîfê Cinîyan ê Lîcê de rotişê înan kenê. Leylane serê nebatê pûngî de qisey kerd û va ke pûng seba nêweşîyê zimistanî û weşîye antîbîyotîkî yo.

	 

	‘Pûng gerek verê veresîye de bêro wişkkerdene’

	 

	Leylane bale ant serê pûngî û dîyar kerd ke pûng seba serdgirewtişî sey antîbîyotîkî yo û va: “Wexto ke pûngî vilê xo akerdî, ma arêdanê. Vernê de şûnê û pak kenê. Dima ra wişk kenê. La taybetmendîyê wişkkerdişê pungî oyo ke gerek verû veresîye de bêro wişkkerdene. Seba ke verê tîje de bêro wişkkerdiş sîya beno.”

	 

	‘Sey antîbîyotîkî yo’ 

	 

	Leylane diyar kerd ke feydeyê pûngî zaf ê û va: “Ma verê ra zî her wext pûng xebitnayîne. Bi taybetî zimistanî seba nêweşîyê ma sey zimistanî seba nêweşîyan ma sey derman xebitnayîne. Verê ra ma xebitnenê. O wext ma hende taybetmendîyê ci nêzanayîne la nebatêk seba şîfa yo. Xeylê feydeyê pûngî estê, ma eşkenê vajê ke sey antîbiyotîkî yo. Ma çaya ci viraznenê. Serdgirewtiş rê, qirike rê baş yeno. Sewbîna kezeba sîya rê û pişike rê zî baş yeno. Xeylê xo wexto ke çaya pûngî viraznenê hingimîn û leymûne kenê ci. Sewbîna wisar de zî ma seba mehîre xebitnenê.”

	 

	‘Eleqeyê serê pûngî zêde yo’ 

	 

	Leylane dewamê qiseykerdişê xo de va ke eleqeyêk zêde serê pûngî de esto û va: “Ma sey kooperatifî pûng arêda û ma rot. Serê nê de zaf waştiş virazîya. Ma erşawit şaristananê bînan zî. Pûngo ke ma arêdabi ma heme rot û qîm nêkerd. Coka ma seba arêdayîş şî cayê dûr. Uca de zî ma arêda û seba  sîparîşan amade kerd.”

	 

	Leylane tewr peyîn qiseykerdişê xo de nimûneyê kesê ke derûdorê înan de pûng xebitnayî da û dîyar kerd ke bi nêweşîyê serdî dir û bi Vîrusê Koronayî kewtibî, dimayê ke pûng xebitnayê, demêk nêzdî de weşîye înan baş bîya.”