'Komelêko bê ziwan bo mehkumê rijnayîşî yo' 

2020-02-20 14:04:07


	 

	Medya Uren

	 

	AMED - Mîne Karakaşe ke bale ante serê girîngîyê 21ê Sibate û dîyar kerde ke keye cayê perwerdeyîyê yewin o û vat: "Bi taybet serê cinî û ciwanan polîtîkayê asîmîlasyonî yenê meşnayene. Vera asîmîlasyonî ganî kurdî bibo ziwanê rojane û pêro wareyan de bêro qiseykerdene."

	 

	Pakîstan ziwanê welatîyê Bangledêşî qedexe keno, vera qedexeyî çalakîyê protestoyî yenê kerdene. 21ê Sibata 1950 de wendekarê unîversîta çalakî viraştibî, nîjadperestî hemverê wendekaran hêrişêko bi şîdet kerdibî. Semedê nê, Sazgehê Neteweyê Yewbîyaye Ya Perwerdî, Zanist û Kulturî (UNESCO)  21ê Sibatê serra 1999 de sey Roja Ziwanê Makî yê Dinya qebul kerd. Hemsereka Komelaya Cigêrayîşê Kultur û Ziwanê Mezopotamyayî (MED-DER) Mîne Karakaşe derheqê girîngîyê na roje de şîrove kerde.

	 

	Ziwanê şarê bindestan her wext rastê hêrişan ameyo

	 

	Mîneye dîyar kerde ke roja 21ê Sibate zaf bi mana yo, bi taybetî semedê şarê bindestan û wina vate: "Senîn ke ziwanê Bangledeşîyan serê herra înan de ame qedexekerdene û vera serewedartişê înan hêriş ameyî kerdene, ewro zî şarê Kurdî û xeylêk neteweyê bîn hêrişê winasî dir rî bi rî manenê. Bi taybetî ma hukmatê Tirkîya biercnê ma do bivînê ke Armen, Suryan û Kurdan kenê nê tengbîyayîşan. Ziwanê înan û kulturê înan verbi çinbîyayîşî şino. Tirkîya de 18 ziwanî nika verbi çinbîyayîşî şinê, coka na roje seba şarê bindestî girîng o."

	 

	'Ziwan bîyayîşê komelî yo' 

	 

	Mîneye qiseykerdene xo de bale ante serê hêrişê nîjadperestan û wina vat: "Wexto ke ma vanê ziwanê ma bîyayîş û nasnameyê ma yo, eke ma bi ziwanê xo qisey nêkerê û ziwanê xo nêzanê, ma do netew, tarîx û bîyayîşê xo fehm nêkerê. Komelêko bê ziwan mehkumê rijnayîşî yo. Coka ma vanê ziwan xoestbîyayîşê însanî yo. Coka ma gerek ma wayîrê ziwan vejîyê û bipawê."

	 

	'Domanî bi sîstemê asîmîlasyonî pîl benê'

	 

	Mîneye bale ante serê sîstemê hukmatî û wina vat: "Semedo ke netewêk çin bikerê, vernê de hêrişê ziwanî kenê. Domanê emrê 4 û 5 serreyî, kewenê binê tesîrê sîstemê dewlete. Ê bi nê hişmendîyê serdestî pîl benê. Eynî wextî de bîyayîş, tarîx û ziwanê xo vindî kenê. Wazenê ke bêtifaqîyêk şarê Kurdî de viraznê. Lehçeyê zazakî sey ziwanê Kurdî nêbo danê munaqeşekerdene. Bi no hewa wazenê mîyanê Kurdan de parçebîyayîş viraznenê."

	 

	'Her keye wendegehêko yo'

	 

	Mîneye tewr peyîn wina vat: "Ma xebatê perwerde û cigêrayîşê ziwanê kurdî kenê, la no qîm nêkeno. Gerek ma ziwan bikerê her wareyê ciwîyayîşî. Têkoşînê tewr pîl mîyanê şarî de yeno ciwîyayîş. Bi taybet polîtîkayê asîmlasyonî serê cinîyan û ciwanan de yeno meşnaye. Ma eşkenê vera asîmîlasyonî her ca de ziwanê xo aktîf bixebitnê. Ma ancax eşeknê vera asîmîlasyonî reaksîyonê xo wina ramojnê."