Agirê hêviyê ya Botanê: Binevş Agal

  • 09:03 16 Çile 2025
  • Portre
 
NAVENDA NÛÇEYAN - Binevş Agal bi berxwedana ku li pey xwe hişt agirê têkoşîna bi hezaran jinan pêxist û di bîranîna gelê Botanê de şopek nemir hişt. Abdullah Ocalan di nirxandina xwe ya der barê wê de got "Ew bi qasî li çiyan hat li mirovan jî hat" û diyar kir ku Binevş Agal ne tenê bi têkoşîna xwe ya fizîkî, bi girêdana xwe ya bi gel re jî kesayeteke ku nayê jibîrkirinê ye.
 
Hin kes ne jiyanek e,  çîrok in. Ew çîrok dengvedaneke wisa derdixe ku derm derbas be jî şopên wê nayên paqijkirin. Binevş Agal, ango (Bêrîvan) çîrokek wisa ye. Qêrîna li dijî bêdengiyê bû, sembola berxwedana li dijî zilmê û lêgerîna edaletê bû. Jiyana wî bû hêviya bi milyonan ku çavên wan li ezmanan zivirî. Binevş Agal yek ji wan kesan bû ku êşa erdnîgariya ku tê de jiyabû herî kûr di dilê xwe de hilgirtibû. Binevş Agal zaroka van axan bû; Bi zimanê wan diaxivî, derdê wan dizanibû û bi derdên wan re mezin bû.
 
Yên li pey wê man…
 
 
Dihate fikirîn ku wê bi qetilkirina Binevş Agal re bêdengî çêbibe. Lê wan nizanibû ku; Kuştina wî dê bibe sedema dengvedanek ku bêdengî şikand, û her tiştê ku dihat jibîrkirin dê hezar carî bêtir were bîranîn. Piştî qetilkirina Binevş Agal hêsir ne tenê bû şîn, bû sond. Piştî her rondikên rijandin, soza rabûnek nû hebû. Ji ber ku Binevş Agal ji navekî wêdetir, ji kesekî jî wêdetir bû. Ew agir di dilê gelan de pêxistî bû. Ma piştî Binevş Agal tenê xemgînî û êş maye? Na. Li pey wê tovên berxwedan û lêgerîna edaletê man.  Hêviyên her roj şîn dibûn, zarokên navê Binevş Agal diqêriyan û jinên l pey edeletê meşiyan man.
Binevş Agal  kî ye?
 
Binevş Agal (Berîvan) di sala 1966’n de li gundê Bazîwanê yê navçeya  Qûbînê ya Êlihê li malbatekê êzîdî çavên xwe li jiyanê vedike û heta 15 saliya xwe li gund dimîne. Piştî darbeya 12’yê Îlonê ya 1980’yî ligel malbata xwe ji neçarî koçî Ewropayê dike. 
 
Li ser civaka Êzîdî bandorek mezin pêk anî
 
Binevş Agal li Ewropayê sekna xwe ya ji bo azadiyê nîşan dide û bi awayekî aktîf di nava xebatên azadiya Kurdistanê de cihê xwe digire. Di Nîsana 1984'an de li Ewropayê nêzî 40 kes ji bo zextên derbeya 12'yê Îlonê yên li Kurdistanê bidin bihîstin û bi armanca protestokirina qetilkirina Mehmet Karasungur û Îbrahîm Bîlgîn ku di 2'yê Gulana 1983'yan de li çiyayên Kurdistanê bi komployekê hatin qetilkirin, tevlî meşa ku 300 km dirêj ku salekê berdewam kir bû û yekane jina ku di meşê de cih girti bû. Tevlîbûn û têkoşîna Binevşê bandora xwe li ser derdora wê jî kir. Bi taybetî jî bandora xwe li ser civaka êzidî kir.
 
Ji bo bi rêxistinkirina jinan xebat meşand
 
Binevş Agal di sala 1985’an de berê xwe dide çiyayên Kurdistanê, tevlî refên  Tevgera Azadiyê dibe û derbasî Rojava dibe. Binevş Agal tevlî 3'yemîn kongra PKK'ê ya di sala 1986'an de li Geliyê Bekaa yê hat pêkanîn bû. Demekê li Geliyê Bekaa ligel Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan perwerde dît û piştre derbasî bakurê Kurdistanê bû. Piştî gelek xebat li vir dan meşandin derbasî herêma Botanê bû. Binevş Agal li Botanê bi awayê rêxistinî xebat da meşandin. Binevşê bi vê xebata xwe di dilê Gelê Botanê de cihekî taybet girt. Binevş  Agal a di serî de girîngî da rêxistinkirina jinan ji bo jin tevli tevgerê bibin jî xebat da meşandin. Binevş Agal tax bi tax, mal bi mal li dora xwe xêleka rizgariyê ava kir.
 
Binevş Agal bû pêşeng 
 
Di 16’ê Çilê ya 1989'an de li ser mala ku Binevş Agal lê dima operasyonek hat kirin. Bêrîvan li kolanên Cizîrê de ji aliyê timên taybet ve dora wê tê girtin û gule berdidin çoka wê û birindar dikin. Paşê êsir dikeve destên timên taybet û wê îşkence dikin. Lê ji ber ku Bêrîvan teslîm nabe 18 gule berdidin bedena wê û infaz dikin. Bi Bêrîvan re xwediyê mala ku lê dima bi navê Emîn Elçîtorun jî tê îşkencekirin û paşê bi 7 guleyan tê kuştin. Binevş Agal bi bîr û baweriya xwe ya têkoşîna Kurd û Kurdîstanê dibe yek ji pêşengê jinan.  
 
Abdullah Ocalan: Bi qasî li çiyan hat li mirovan jî hat
 
Abdullah Ocalan di nirxandina xwe ya der barê Binevş Agal de wiha got: “Berîvana ku me şandibû Cizîrê keçeke êzidî bû. Xwişka wê ji bo li zarokên xwe binêre wê tîne Ewropayê. Me ew anî nav refên xwe û pir bandor lê kir. Bi rastî, me jî hewl da ku em hezkirinê hîn bikin. Û di nameyekê de ku dema gihîştiye Cûdî, gotiye ku bi heybet û coş û kelecaniya çiyayan û gelan mirov dikare bi dil rehetî tevbigere. Û ji ber vê yekê ew ket nav wê. Çawa ku li çiyayan tê, li gel mirovan jî tê. Û xwe ji gelê Cizîrê re evîndar kir. Mirov dikare bêje ku ev heval di şiyarbûna gelê Cizîrê de gelekî bi bandor bû. Ew keçeke wisa bû ku pir bi hûrgilî beşdarî perwerdeyê bû. Wî jî zêde nexwend. Ew li gundekî mezin bû, lê ew qas jidil û bi kurtî li me guhdarî kir û fêm kir; Yekî tişta ku me got nekir. Wî jî di astekê de pratîk dikir.”