Duygu Ciniviz

 

DİYARBAKIR - Geçmiş dönemlerde şiirlere, türkülere konu olan Anzele Suyu ve havuzu, Büyükşehir ile Sur belediyelerine atanan kayyımların ardından kaderine terk edildi. Gölet içerisinde oluşan yosun tabakaları, izmarit ve plastik atıkların temizlenmemesi nedeniyle geçmiş dönemlerde şifa niyetine girilen su bugün hastalık saçıyor.

 

Diyarbakır'ın Sur ilçesinde bir zamanlar efsanelere, türkülere konu olan ve Anzele Suyu olarak bilinen kaynak suyu ve havuzu, 1978 yılında çarpık kentleşme sonucu tamamen yok olurken, daha sonra üstüne itfaiye binası yapıldı. 2004 yılında "Diyarbakır'ın kaybolan tarihi; Anzele Suyu ve Balıklı Havuzu Diyarbakır'a kavuşturma" projesi kapsamında DBP'li Büyükşehir Belediyesi ve Sur Belediyesi ortaklığıyla yeniden dizayn edildi. Asıl adı "Ayn-ı Zelal" olan bu yere kısaca "Anzele" deniyor. "Ayn" kelimesi göz-göze "zelal" ise "berrak ve temiz" demek. "Ayn-ı Zelal" ise "berrak kaynak" anlamında kullanılıyor.

 

Tarihi Hevsel Bahçelerini de besliyor

 

1950'lere kadar Anzele, şehrin 3 önemli su kaynaklarından biri olma görevini korudu. Su, eski tarihlerde Diyarbakır'ın Mardinkapı semtinden dolanıp hayvan derilerinin işlendiği (Dabakhaneye) yerden geçtiği için "'Haram su" olarak biliniyordu. Su değirmenlerini de çalıştırmak maksadıyla ilerleyen Anzele'nin yolculuğu, tarihi Hevsel bahçelerini de sulayarak, Dicle Nehri'ne dökülmesiyle son buluyor.

 

Anzele suyuna Evliya Çelebi'nin satırlarında şöyle rastlanıyor: "Bu balıklı abı-ı hayat bir sudur, bir dolu insan bu suda yıkanıp humma ve cüzzam gibi hastalıklardan yıkanıp ölümden kurtulmuşlardır." İşte türkülere, efsanelere konu olan bu kaynak suyu, bugün kayyım atanan belediyeler tarafından kaderine terk edilmiş durumda. Temizlenmeyen Anzele, çocukların yazın suya girmeleri nedeniyle hastalık yayıyor.

 

Yurttaşlar tepkili

 

Dönemin belediyesinin önemli katkılarıyla Anzele içerisine yapılan gölet ile birlikte Diyarbakır sıcaklıklarından kaçarak serinlemek isteyenlerin uğrak mekanı haline gelen Anzele, yaşlıların ve çocukların dinlenmek, sohbet etmek ve serinlemek için kullandığı bir alan haline geldi. Gölet içerisinde oluşan yosun tabakaları, izmarit ve plastik atıklar içerisinde eğlenmeye devam eden çocukların sağlığını dikkate almayan kayyıma ise yurttaşlar tepkili.

 

 Şifa diye kullanılan Anzele hastalık saçıyor

 

Şifa niyetine yıllarca girilen su, bugün ise çeşitli hastalıklara davetiye çıkarıyor. Suya bağlı olarak gelişebilen enfeksiyon hastalıkları; mide, bağırsak, cilt, kulak, göz, solunum sistemi, genital sistem ve yara enfeksiyonlarının da arasında bulunduğu bir çok hastalık riskini barındırıyor.