Dicle Demhat

 

KOBANÊ - Kuzey ve Doğu Suriye’de zeytinliklerde hasad başladı. Kobanê’de zeytincilik yapan halk, en fazla zeytinin yetiştiği Efrîn’de halkın bahçesine gidemediğini belirterek, “Zulmün hesabını nasıl verecekler?” diye sordu. 

 

Sonbahar aylarıyla beraber Kuzey ve Doğu Suriye’de zeytin hasadı başladı. Birçok bölgede yetiştirilen zeytin ağaçları hem halkın komünal bir yaşam kurmasına hem de ev ekonomisini sağlamasına katkı sunuyor. Zeytinden sabun, krem ve yağ elde edilirken,bu safhaya geçilmeden önce zeytin toplamak için hummalı bir çalışmaya giriliyor. Zeytinleri ağaçtan toplamak için her ağacın dibine çadır serilirken, küçük çatal şeklinde olan aletlerle yere dökülerek toplanıyor. Bölgede en çok Efrîn’de yetişen zeytin ağaçları, Türkiye ve ona bağlı grupların kente saldırmalarıyla son dönemde halktan kaçırılıyor. 

  

Kobanê Kantonu’na bağlı Ziravik ve Ruvi köylerinde de zeytin yetiştiriciliği yapılıyor. Zeytinlikleri olan Medine Ehmed ve Üveyş Osman Bekir, bölgedeki zeytinciliğe dair konuştu. 

 

Sonbaharla birlikte hasat başlıyor

 

Sonbaharın ilk yağmurlarıyla birlikte zeytin hasadının başladığını söyleyen Medine Ehmed, küçük taneli zeytinlerin daha erken toplandığını belirtiyor. Siyah ve yeşil zeytin çeşitleri olduğunu, yeşil zeytinlerin de olgunlaşarak siyaha döndüğü bilgisini veren Medine, “Zeytinler toplandıktan sonra birkaç yemeklik için çeşidi yapılır. Siyah zeytinleri çoğunlukla yağ elde etmek için kullanıyoruz. Küçük zeytinleri hem yemeklik için hem de yağ elde etmek için kullanıyoruz. Büyük zeytinleri de kahvaltılık ve zeytin dolması yapmak için kullanıyoruz. Şu an bahçemizden topladığımız zeytinleri eve götürüp, önce döveceğiz, sonra da bidonlara koyup kaldıracağız. Ağaçlarımızı da iki senede bir buduyoruz. Budama yapılan sene çok ürün alamıyoruz. Fakat sonraki sene hasadı daha iyi oluyor” diyor  

 

‘Komünal çalışıyoruz’

 

Her sene toplama işi için işçi aldıklarını ifade eden Medine, toplanılan zeytinleri çalışan işçilere de verdiklerini kaydediyor. Medine, komşu ve akrabalarla bir araya gelerek komünal bir çalışma yürüttüklerini dile getirerek, “Zeytin toplama işi bittikten sonra budama ve sürme işlemine başlayacağız. Çift sürme işlemi bittikten sonra da ağaç köklerinde çukurlar oluşturarak sulama işine başlayıp ilaçlayacağız” diye ekliyor. 

 

‘Türkiye Efrîn’in zeytinlerine el koydu’

 

Kuzey ve Doğu Suriye’de zeytinleri ile bilinen en önemli bölgenin Efrin olduğunu ve 3 senedir işgal altında olduğu için halkın zeytin hasadı yapamadığını da ifade eden Medine, şöyle devam ediyor: “3 senedir Efrîn halkı topraklarını arkalarında bırakarak Türkiye ve ona bağlı çetelerden kaçıp, Şehba ve diğer bölgelere yerleşmek zorunda kaldı. Yıllardır emek harcadıkları zeytin ve diğer meyve bahçeleri çetelerin eline geçti. Birçok bahçe yakıldı. Birçok ağaç kesildi ve zeytin mevsiminde de hasadı yapılanları da çeteler kendileri için sattı. Kesilen bütün ağaçların odunları satıldı. Efrîn’de kalan ailelerde hasat zamanında ürünlerini toplarken, çeteler tarafından el konuldu. Bu zulmü kabul etmeyen aileler işkencelere maruz kaldı. Çetelerin el koyduğu zeytinler Türkiye’ye gönderiliyor. Yine Cerablus’da da gönderiliyor. Bazen de çeteler kendi aralarında paylaşıyor.”

 

‘Yağ fabrikası var’

 

Kuzey ve Doğu Suriye’nin birçok alanında zeytin bahçelerinin olduğunu ve bunun yanında da fıstık ağaçlarının olduğunu belirten Medine, “Halk mevsimine göre tarım çiftçiliği yapmaktadır. Son senelerde fıstık ve zeytin yetiştiriciliği daha fazla artmış. Burada yağ fabrikası var. Zeytinden yağ, kahvaltılık sofraları için çeşit çeşit zeytinler ve sabun elde edilir. Sabun fabrikası Efrîn ve Halep’te bulunurdu. Bizim bölgelerde olmadığı için yağ elde ediyoruz. Efrîn’de işgal altında olduğu için sabun fabrikaları da çetelerin elindedir”  diye kaydediyor. 

 

‘Efrînli aileler bahçelerine giremiyor’

 

Üveyş Osman Bekir de yaklaşık 3 bin ağaçlarının olduğunu, her sene hasadın değiştiğine işaret ederek, “Bu sene ürünlerimi fazladır. Kuzey ve Doğu Suriye’nin birçok alanında zeytin ağaçları yetişiyor fakat zeytinleriyle bilinen Efrîn’dir. 3 sene oldu Efrinli aileler bahçelerine girip, ürünlerini toplayamıyorlar. Kobanê savaşında topraklarımızı bıraktığımızda bizler için çok ağır bir dönem olmuştu. Geri geldiğimizde ilk olarak ağaçlarımıza baktık. Efrînli aileler için bu dönemin ne kadar zor olduğunu hissediyoruz. Yıllardır zeytin bahçelerinde o kadar emek veren Efrînli aileler şuan bahçelerine giremiyorlar. Müslümanlık adı altında halkın emeklerini talan ediyorlar. Efrîn'de yaşanan zulmün hesabını nasıl verecekler?” diyor.