Zeynep Durgut

 

HAKKARİ - Hakkari’de 90’lı yıllarda baskılar nedeniyle İde köyünden Taşbaşı köyüne zorla göç ettirilenlerden Meryem Erçağ da diğer köy sakinleri gibi, 30 yıldır kendi köyüne dönmeyi bekliyor.

 

Türkiye'de 90'lı yıllarda uygulanan özel savaş politikaları ile gerçekleştirilen köy boşaltmaları nedeniyle binlerce köy insansızlaştırıldı. Köylerinin yakılması, korucu olma baskısı, gözaltılar, tutuklamalar, işkence ve faili meçhul cinayetler nedeniyle toprağını terk etmek zorunda kalan yüz binlerce insan, kendi topraklarını bırakarak ya metropollere ya da farklı köylere göç etti. Hakkari'ye bağlı İde köyü de 90’lı yıllarda boşaltıldı. Köylerinden, Taşbaşı (Dereva Seyida) köyüne sürgün edilen İdeliler, 30 yıl sonra köylerine dönmek için sorunlarının giderilmesini bekliyor. Yol, elektrik gibi birçok sorun ile karşı karşıya olan köylüler, şimdilik sadece yaz aylarında kendi köylerine gelerek hayvancılık, tarım ile ilgileniyor, arıcılık yapıyor. İde köyünden Meryem Erçağ, köy boşaltmalarından öncesini ve sonrasını anlatıyor.

 

'Hayatımız emek vererek, üreterek geçiyordu'

 

“Köylerimiz boşaltılmadan önce çok güzel bir hayatımız vardı” diyerek sözlerine başlıyor Meryem. Kendi köyleri İde’de de geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağladıklarını söyleyen Meryem, “Hayatımız emek vererek, üreterek geçiyordu. Yaylalara çıkıyorduk hayattan tat alıyorduk. Çünkü üretiyorduk. Her bir ihtiyacımızı üreterek karşılıyorduk. Her şey doğaldı, her ihtiyacımızı doğadan karşılıyorduk. Bundan kaynaklı da herkes sağlıklıydı. Ama daha sonra Kürt halkı üzerindeki baskıları kabul etmedi ve mücadeleye başladı. Devlet de bu mücadeleyi kabul etmedi ve onlara koruculuğu dayattı. Bizim köyümüz de 90'lı yıllarda boşaltıldı. Taşbaşı (Dereva Seyida) köyüne yerleştirdiler bizi” diyor.

 

Altı yıl boyunca İde’ye girişin yasaklandığını dile getiren Meryem, altı yıl sonra ise köylülerin, “yeniden baskı ile karşılaşma endişesi” ile geri dönüş taraftarı olmadığını ifade ediyor.

 

'Köyümüzü yeniden kurmak istiyoruz’ 

 

“30 yıldır köyümüzden uzakta başka bir köyde yaşıyoruz. Çocuklarımız orada büyüdüler. Her bahar topraklarımıza gitme özlemi sarıyor bizi” diyen Meryem, sorunları çözülene kadar köye günlük gidiş yaptıklarını söylüyor. Her gün sabahın en erken saatlerinde yol düştüklerini belirten Meryem, şöyle devam ediyor: “Sebzemizi, meyvemizi burada ekiyoruz. Ağaçlarımız, arılarımız, hayvanlarımız her şeyimiz burada. Biz şimdi köyü yeniden kurmak, inşa etmek istiyoruz. Yavaş yavaş köyde evler yapılıyor. Ciddi zorluklar yaşıyoruz çünkü köyü boşalttıkları zaman birçok aile Mersin’e, Irak’a ve uzak kentlere göç etti. Köyün ne yolu var ne elektriği ne de şebekesi var. Yeniden inşa için elektrik ve yol gerekli. Çok kez dilekçe verdik, birçok yerden yardım talep ettik ama kimse yardımcı olmadı. İmkanlarımız kısıtlı bugüne kadar 6 ev inşa edildi. Evi olmayanlar diğer köyden geliyor.”

 

'Köyümüzü inşa etmek için destek istiyoruz'

 

Köylerinin en büyük sorunun ulaşım, elektrik ve su olduğunu ifade eden Meryem, yeniden inşa etmek için yetkililerin sorumluluğunu yerine getirmesi çağrısı yaparken, kendilerine destek verilmesini istiyor. Meryem, köyleri dışında bir geçim kaynakları olmadığına değinirken, mecburiyetten bu köyde kaldıklarını belirtiyor.