Gülistan Şahin

 

QAMIŞLO - Kuzey ve Doğu Suriye Toplumsal Adalet Meclisi üyesi Atiye Yûsif,  oluşturdukları sistemin hukuk ve kanunlar ekseninde olduğunu, kadın ve toplumsal özgürlüğü, eşitliği korumanın esas alındığını, özgün sorunların da Mala Jin tarafından ele alınıp çözüldüğünü söyledi. 

 

Kürt halkı 21’inci yüz yılda verdiği mücadele ve direnişle varlık ve özgürlük mücadelesi verirken bir yandan da yeni bir yaşam ve yeni bir sistem inşa ediyor. Verilen mücadele ile önemli kazanımlar elde edildi. Bu kazanımlardan biri kadın devrimi olarak tanımlanan Rojava Devrimi. Devrimle birlikte Kuzey ve Doğu Suriye’de demokratik ve eşitlikçi bir sistem inşa ediliyor. Demokratik Ekolojik ve Kadın Özgürlükçü Paradigma ekseninde bir çok kurum oluşturuldu, kadınlar önemli ve aktif rol aldı. İnşa edilen sistemin korunması için de kadın özgürlüğü ve toplumsal özgürlüğü koruyan demokratik hukuk sistemi devreye girdi. 

 

Kuzey ve Doğu Suriye Toplumsal Adalet Meclisi üyesi Atiye Yûsif, Özerk Yönetim’deki hukuk sistemini değerlendirdi. 

 

‘Özerk Yönetim’de hukuk ve kanunla yönetiliyor’

 

Kanun ve hukukun kapsamlı olduğunu dile getiren Atiye, Özerk Yönetim’in kanun ve hukukla yönetildiğini, insan haklarının bu çerçevede korunduğunu söyledi. Atiye, hukuk ve kanunla neyin suç olup olmadığı, insanların haklarının neler olduğu ve nasıl korunacağının belirlendiğini dile getirdi. 

 

Eşit temsiliyet

 

Özerk Yönetim’deki kanunlara değinen Atiye, “Kanunlar her devletin ideolojisine göre uygulanıyor. Siyasete göre kanunlar yazılıyor. Özerk Yönetim’de kanunlar bir çok önemli konu ve insan haklarını esas alma temelinde yazıldı. Önemli kanunlardan biri kadın-erkek eşitliğini koruma temelinde ele alınanı.  Aynı zamanda da eşbaşkanlık sistemi. Özerk Yönetim sisteminde kadın temsiliyeti yüzde 50. Eşit temsiliyet tüm kanunlarda var. Toplumsal Adalet sisteminde iki aşama var. Birisi bir suç işlediğinde toplumsal açıdan ele alınıyor ve kendileri sorunlarını çözüyor. Bu sorunun çözülmediğini gördüğümüzde ikinci aşamada sorun Adalet Divanı’na geliyor. Komite sistemimiz var ve 3 ya da 5 kişiden oluşuyor. Yargıda sadece bir bölüm. Diğer ülkelerde hakim ve genel temsilci ayrı ancak bizim sistemimiz devlet sisteminden çok farklı” sözleri ile inşa edilen yargı sistemini anlattı. 

 

Özgün konular Mala Jin’e gidiyor

 

Sistemlerinde suçları farklı ele aldıklarını söyleyen Atiye, “Suçlar, suçlara karşı ofise gidiyor ve onlar da hakimlere gönderiyor. Eğer belge ve deliller varsa işini yapıyor ve suç işleyen kişiler hakkında dava açıyor, Adalet Divanı’na gönderiyor. Diğer özgün suçlar da Uzlaştırma Komitesi tarafından ele alınıyor. Ancak özgün konular Mala Jin’e gidiyor. Çokeşlilik, çocuk yaşta evlendirilme gibi konular Mala Jin’de ele alınıyor. Mala Jin bu davaları hakime gönderiyor. Bunların dışında eğer toplum içerisinde bir sorun yaşanmışsa da onlar da kendi komiteleri içerisinde uzlaşmayı öneriyor ve bu da halkın önünü açıyor”  diyerek yargı sisteminin baktığı konular ve nasıl ele alındığını dile getirdi.  

 

Kazanımlar

 

Sisteme ilişkin Atiye, son olarak şunları belirtti: “En önemli kazanım kadın-erkek eşitliği. Bu da gerçekleşti. Yine eşbaşkanlık sistemi ile kadın ve erkek  birlikte çalışma yürütüyor. Kadın ve erkeğin birlikte karar verebilmesi için eşbaşkanlık sistemi oldukça önemli. Ancak bunun işlerlik kazanması büyük emek istiyor. Çünkü bir kabul etmeme durumu vardı. Sistemin anlaşılmamasının düzeltilmesi için eğitim ihtiyacı vardı. Devletçi sisteme göre büyümüştük. Bu yüzden de Özerk Yönetim’de  eşitliği yakalamak büyük bir emek ve çabayı gerektiriyordu. Şu anda da zorluklar var. Ancak kadın kazanımları çok fazla. Özerk Yönetim, kısa bir zamanda inşa edildi. Buna rağmen de önemli adımlar atıldı.”