Tutsaklara ‘ayakkabı çıkarma’ dayatması

  • 09:02 20 Ocak 2025
  • Güncel
  
 
Elfazi Toral
 
İSTANBUL – Hak ihlalleri ile gündemden düşmeyen Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nde “ağız içi arama” dayatmasının ardından bu kez de tutsaklara “ayakkabı çıkarma” dayatması yapılıyor. Avukat Çağla Leyla Kaya, tutsakların çorapla görüşe çıktıklarını belirterek oluşturacakları heyetle hukuki süreç başlatacaklarını belirtti. 
 
Cezaevlerinde tutsaklara yönelik baskı ve hak ihlalleri gün geçtikçe daha da derinleşiyor. Baskıların arttığı cezaevlerinden biri de İstanbul’da bulunan Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi.  Sürekli ihlallerle gündeme gelen Bakırköy Cezaevi’nde “ağız içi arama” dayatmasının yanında bu kez de tutsaklara “ayakkabı çıkarma” dayatmasında bulunuluyor, 
 
Özgürlük için Hukukçular Derneği Üyesi Avukat Çağla Leyla Kaya, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 
 
Bakırköy Cezaevi’nde ihlallerin giderek arttığını söyleyen Çağla Leyla Kaya, arama adı altında birçok yeni uygulamanın olduğunu belirtti. Tutsaklara dayatılan uygulamaların hiçbir dayanağının olmadığını tamamen keyfi  olduğunu vurgulayan Çağla Leyla Kaya, “Biz cezaevi idaresi ile görüştüğümüzde neden bu tarz ayrıntılı bir aramaya gidildiğini sorduğumuzda tamamen ‘güvenlik ve tedbir’ amaçlı olduğunu söylediler. Ama biz bunun güvenlik ve tedbir amaçlı olmadığını biliyoruz. Bunun başka bir politika olduğunu düşünüyoruz. Özellikle Bakırköy Cezaevi’nde yeni uygulamalar çıkartılıyor. Mavi renkten ibaret bir nevresim takım,  tek tipleştirme, çiçek deseni dahi bulundurmama, uygulamaları var. Mahpuslar bunu soruduğunda ise kendilerine verilen cevap ‘askeriye de bu tarz bir uygulamanın içerisinde’ şeklinde yanıtların verildiğini öğrendik” şeklinde konuştu.
 
‘İnsanlık onuruna aykırı uygulamalar’
 
 Bir hafta önce kapalı görüşe çıkmak isteyen tutsakların “ayakkabı çıkarma dayatmasına” maruz bırakıldıklarını ifade eden Çağla Leyla Kaya, tutsakların bu dayatmadan dolayı görüşe çıkmaktan vazgeçtiğini söyledi. Çağla Leyla Kaya, şöyle dedi: “Bu uygulamanın insanlık onuruna aykırı bir durum olduğunu söylediler. Mahpuslar bir temasın gerçekleşmemesine rağmen neden bir ayakkabı dayatması yapılıyor ve neden bu kadar detaylı uygulamalar uygulanıyor diye tepki göstermişler. Mahpuslar bu uygulamalara karşı görüşe çıkmadılar. Ayakkabı dayatmasının ardından müvekkillerimiz bizimle görüşmeye geldiklerinde sadece çoraplarla geliyorlar. Eskiden terlikle gelirlerdi şimdi ise terlikle bile bir arama söz konusu olduğundan kaynaklı mahpuslar bu sefer çorapla geliyorlar. Cezaevi idaresi tarafından mahpuslar buna maruz kalıyorlar. Bu baskılar arttıkça mahpusları da baskı altına alıyor. Sürekli değişen bir uygulama ile karşı karşıyayız. Oradaki mahpusun nefes alma sürecini daha da baskılama ve sıkıştıran bir durum söz konusu. Ve bu uygulamaların tamamı keyfidir. Bütün bunların yanında bir de haklarında soruşturma açılıyor.” 
 
Gazetecilere kötü muamele
 
Tutsak Gazeteciler Gülistan Dursun, Etkin Haber Ajansı (ETHA) Muhabiri Pınar Gayıp ile Mücadele Birliği Gazetesi Muhabiri Serpil Ünal’ın Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutsak bulundukları süreçte kötü muameleye kaldıklarına dikkat çeken Çağla Leyla Kaya, gazetecilerin de hem ayakkabı çıkarma dayatması hem de saç dibi aramasına maruz bırakıldıklarını ifade etti. Gazeteci Pınar Gayıp’ın gardiyanlar tarafından şiddete maruz kaldığını belirten Çağla Leyla Kaya, “Birçok uygulamayı gazetecilere de uyguladılar. Bu uygulamaların hemen ardından gazetecileri Silivri Cezaevi’ne sürgün ettiler. Sevk edildiklerinde de revire götürüleceklerini söylediler ancak kimseye haber vermeden başka bir yere sevk edildiler. Bütün bunlar cezaevlerinin kendi politikalarıdır. Bakırköy idaresi ile görüştüğümüzde ise yine ‘güvenlik’ adı altında gerekçeleri öne sürüyorlar” şeklinde konuştu. 
 
Hukuki başvuru yapılacak
 
Cezaevlerinde “keyfi” uygulamalara karşı hukuki bir süreç başlatacaklarını paylaşan Çağla Leyla Kaya, “Keyfi uygulamaların devam etmemesi için bir heyet oluşturup cezaevlerini ziyaret ederek müvekkillerimiz adına bir başvuru gerçekleştireceğiz” dedi. Tutsakların cezaevinde, cezaevi idaresi tarafından bir kez daha yargılandığını anımsatan Çağla Leyla Kaya, “Mahpuslar zaten yargılanıyorlar. Ama cezaevi idaresi tarafından bir kez daha yargılanıyorlar. Cezaevi idaresi bir gerekçe sunmadan tamamen keyfi uygulamalarla mahpuslara yargılanmanın haricinde her gün yargılanma durumuyla karşı karşıya bırakıyor. Cezaevlerinde tamamen hukuk dışı bir uygulamanın olduğunu söyleyebiliriz” sözleri ile yaşananları değerlendirdi. 
 
Tutsaklara ped verilmiyor
 
Özellikle kadın tutsaklara yönelik ciddi ihlallerin olduğunu ve giderek arttığına işaret eden Çağla Leyla Kaya, son olarak şunları belirtti: “Bakanlığın hapishanelere bir uygulaması var. Kadın mahpuslara verilen ücretsiz ped. Ama bu uygulama başladığından beri Bakırköy Cezaevi’ne bu güne kadar bir kez verildi. Ancak kantinde para karşılığında dahi alamıyorlar. Ped getirilmiyormuş kantine. Ped ihtiyacını dahi karşılanamayan bir cezaevinden bahsediyoruz. Karşılanmayacak bir ürün değil. Kadınlara yönelik yaklaşımı buradan da anlayabiliyoruz. Hijyen ped her ay düzenli bir şekilde verilmesi gerekiyor. Ama cezaevi bunu da karşılamıyor.  Her gün gözümüzü yeni bir uygulamayla açıyoruz. Cezaevindeki mahpuslar daha çok baskı altında ve daha çok sıkıştırılmış bir durum ile karşı karşıya.”