HABER MERKEZİ - Yaşamı boyunca maruz kaldığı baskı altında duygularını 8 yaşından itibaren şiirlerine, yazılarına aktaran Sylvia Plath, giz dökümcü şiirin önemli temsilcilerinden. 88 yıl önce bugün doğan Sylvia’nın yakın tarihe kadar da hiç yayımlanmamış yazıları ortaya çıktı.

 

Yazar ve şair Sylvia Plath, 27 Ekim1932 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Massachusetts eyaletinin başkenti Boston’da dünyaya gelir. İlk şiirini 8 yaşında kaleme alan Sylvia, yaşamı boyunca manik-depresif bozuklukla mücadele eder.

 

Henüz 18 yaşındayken, 1950 yılında Sylvia, burslu olarak girdiği Smith College’deki ikinci yılında yaşamına son verme girişiminde bulunur. Bu girişiminin ardından akıl hastanesine yatırılan Sylvia, 1955 yılında bu okuldan derece ile mezun olur. 

 

Kazandığı Fulbright bursuyla Cambridge Üniversitesi'ne giderek çalışmalarını burada sürdüren Sylvia, şiirlerini üniversitenin öğrenci gazetesi olan Varsity'de yayımlar. Sylvia, evleneceği İngiliz şair Ted Hughes ile de burada tanışır. Sylvia ve Ted, evlendikten sonra ilk çocuklarının doğmasının ardından ayrılır. Londra’ya yerleşen Sylvia, bu sürece günlüklerinde uzun uzun yer verir. Sylvia’nın, bebekleri ile ilgilenmeden önce gününün ilk bir iki saatini kendisine ayırmasının elzem olduğu günlüklerinde dikkat çeker. 

 

Şiddet sonucu bebeğini düşürür…

 

Sylvia, Londra’da kiraladığı evin, İngiliz şair William Butler Yeats'e ait olduğunu öğrenince, bunun bir işaret olduğunu düşünür. Sylvia, bu evdeyken 11 Şubat 1963’te yaşamına son verir. Ted ile olan evliliğinde ihanete ve ev içi şiddete maruz kalan Sylvia, terapistine yazdığı 22 Eylül 1962 tarihli mektubunda, 1961 yılında ikinci kez hamileyken Ted’in kendisini şiddete maruz bıraktığını ve düşük yapmasının bu olaydan iki gün sonra gerçekleştiğini yazar. 

 

Birtakım hukuki engeller yüzünden Sylvia öldüğünde Ted ile hâlâ kağıt üzerinde evli gözükmektedir. Bu da Ted'e, Sylvia'nın mirası üzerinde yetki sahibi olma ve hatta mezar taşına zorla kendi soyadını ekletme “hakkı” verir.

Yıllar sonra Sylvia'nın bazı günlüklerini yok ettiğini itiraf eden Ted, okuma buluşmalarında sıklıkla protestolarla karşılaşır.

 

Son öyküsü Türkiye’ye çevrildi

 

Ancka Sylvia’nın yaşamı 30 yılla sınırlı kalmaz. Onun şiirlerinin, yazılarının çoğu, yaşamını yitirmesinden sonra yayımlanır. Yakın tarihe kadar da yeni yeni ortaya çıkan günlükleri bulunan Sylvia, Türkçeye de çevrilen “Sırça Fanus” isimli eseriyle tanınır ve eser birçok kişi tarafından “ilk Amerikan feminist roman” olarak da değerlendirilir. Sylvia’nın öğrenciyken Mademoiselle dergisine gönderdiği ancak reddedilen öyküsü “Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık” ilk kez 2018’de ortaya çıkar. Kitap, İngiltere'de yayınevi HarperCollins tarafından 2019 Şubat ayında ilk kez yayımlandı. Ses getiren kitap, bu yıl da Türkiye’de Kırmızı Kedi Yayınevi tarafından basılır.

 

“Giz dökümcü şiirin” temsilcilerinden olan Sylvia, şair Nilgün Marmara’yı da etkiler. Öyle ki Nilgün, Boğaziçi Üniversitesi Sanat ve Bilim Fakültesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü’nden mezun olurken tezini, Sylvia Plath’in şairliği ve yaşamı üzerine hazırlar. Nilgün’ün 1985 yılında okula sunduğu bitirme tezi, 20 yıl sonra Dost Körpe tarafından Türkçeye çevrilir ve yayımlanır.