İSTANBUL - HDK Kültür Sanat Komisyonunun düzenlediği “Türkiye’de anadilde tiyatro ve Kürt tiyatrosu” paneline katılan Kürt tiyatro oyuncuları, Kürtçe oyunların engellenmesine rağmen devam ettiklerini ve Kürt tiyatrosuna güç veren şeyin seyircilerin sahiplenmesi olduğunu vurguladı.

 

Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Kültür Sanat Komisyonu, “Barış Sanat Buluşmaları” kapsamında “Türkiye’de anadilde tiyatro ve Kürt Tiyatrosu” konulu online panel düzenledi. Rewşan Apaydın’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen panele Amed Şehir Tiyatrosu üyesi Berfin Emektar, Teatra Jiyana Nû üyesi Ömer Şahin, Tiyatro Seyr-î Mesel üyesi Erdal Ceviz ve Van Mencel Tiyatrosu üyesi Ferhat Aslan konuşmacı olarak katıldı.  

 

Rewşan, 15 Mayıs Kürt Dil Bayram gününü kutlayarak, Kürt tiyatrosunun durumunu değerlendirmek üzere sözü panelistlere verdi.

 

‘Kürtçe tiyatroyu kitleler sahipleniyor’

 

Amed Şehir Tiyatrosu'ndan Berfin Emektar, ülkede Kürtçe tiyatro yapmanın zorluğuna değinerek, tiyatro çalışmalarını anlattı. 2009’dan itibaren tiyatroya başladığını ve bu durumun 2017 yılında kadar sürdüğünü aktaran Berfin,  çalışma sürecinde birçok sorunla karşı karşıya kaldıklarını ifade etti. Kürt tiyatrosunun en büyük avantajının seyircisi olduğuna dikkati çeken Berfin, gittikleri birçok yerde seyircilerin salonu doldurduğunu kaydetti.

 

'Kayyımlar sonrası çalışma alanları daraldı'

 

Berfin, “Kürt tiyatro seyircisi çok destekleyici. Sahiplenici kitlesi var. Bu da Kürt tiyatrosunun önemli avantajlarından bir tanesidir ve çok kıymetlidir” dedi. Halkların Demokratik Partisi (HDP) yönetimindeki belediyelere kayyım atanması sonrası çalışma alanlarının daraldığını anımsatan Berfin, “Kayyım geldikten sonra ilk iş bizlerin çalışma alanlarını kapatmak ve daraltmak oldu. Ama hemen ardından başka bir yere taşınıp devam ettirdik. Bunu bekliyorduk. Kayyım oradaki sosyal belediyeciliğe geldi. Kültür ve kadın birimlerine geldi. Bu bizi durdurmadı. Yolumuza devam ettik”  diye ekledi.

 

‘Kürtçe ve birçok lehçede tiyatro yapıyoruz’

 

Tiyatro Seyr-î Mesel üyesi Erdal Ceviz Kürtlerin tiyatro alanında pek fazla söz sahibi olmadığını kaydetti. Çalışmaları sırasında sık sık yasaklarla karşı karşıya kaldıklarını ve oyunlarının engellendiğini ifade eden Erdal, ancak bu yasakların bir bağlayıcılığının olmadığını vurguladı. Kürtçenin birçok lehçesinde tiyatro yaptıklarını aktaran ve diğer lehçelerin gelişmesi için de çaba sarf ettiklerine işaret eden Erdal, “Kürtçe tiyatro yapanların da bu meseleyi repertuarlarında bulundurulması gerektiğini düşünüyorum” çağrısı yaptı.

 

‘Kürtçe tiyatroya getirilen yasak hukukun bitmesidir’

 

Teatra Jiyana Nû üyesi Ömer Şahin, Kürt tiyatrosu izleyicilerinin oyunları "politik bir eylem" olarak gördüğünü ifade etti. Kürt tiyatrosunun bugünlere gelmesinin temel kaynağının 30 yıllık çalışma olduğunu kaydeden Ömer, bu süreçte birçok zorluğun atlatıldığına dikkati çekti. Bu zorluklardan kendisinin de nasibini aldığını ve halen hakkında açılan davaların devam ettiğine işaret eden Ömer, ancak bu durumu kabul etmediklerini sözlerine ekledi. Kürtçe tiyatroya getirilen yasakların "hukukun bitmesi" anlamına geldiğini vurgulayan Ömer, “Bu durumun düzeleceğine dair bir ümit yok ama bunun için yıllardır bir mücadele verildi. Halen veriliyor. Dilimizle tiyatro yapmak ve konuşmak bizim en temel hakkımız. Bütün yasaklamalara, engellemelere rağmen yolumuza devam etmemiz gerekiyor” diye kaydetti.

 

‘Kayyıma karşı durmadık, çalıştık’

 

Son olarak konuşan Van Mencel Tiyatrosu üyesi Ferhat Aslan ise, bugüne kadar yürüttükleri çalışmaları anlattı. Kayyım atamaların yaşandığı 2016 yılında arkadaşlarının çalışmalarına son verildiğini anımsatan Ferhat, buna rağmen durmadıklarını ve daha çok çalışmayı esas aldıklarını vurguladı. Kadın çoğunluklu bir grup kurduklarını ifade eden Ferhat, sadece bir yıl içerisinde 4 bölüm çıkardıklarını aktardı.

 

Ferhat, kayyım atamalarının ardından işlerinin çok zorlaştığını söyleyerek, “Kürtçe tiyatro yapmayı bırakın Kürtçe dahi konuşamama gibi bir duruma gelmişti. O dönemden sonra bizler daha çok çalışmaya başladık” şeklinde konuştu.