Zeynep Durgut

 

HAKKARİ - Henüz 18 yaşında iyi bir dengbêj olma yolunda ilerleyen Neslihan Ediş, Eyşe Şan, Meryem Xan gibi sanatçıların izinden giderek, kadınların sesini geleceğe taşımak istiyor.

 

Kadının öncülüğünde başlayan ve Kürt kültürünün en özgün motifini oluşturan dengbêjlik kültürü, günümüzde de devam ediyor. Hakkari'nin Çukurca ilçesine bağlı Çığlı (Aşûtê) köyünde dengbêjliğe aday olan ve hayli genç olan Neslihan Ediş (18) stranlarıyla herkesi etkilerken, aynı zamanda insanları geçmişin derinliklerine doğru yolculuğa çıkarıyor.

 

'Klamları gizli saklı dinler ve söylerdim'

 

Neslihan dengbêjliğe olan ilgisinin nasıl başladığını şu sözlerle anlatıyor: "Ben çocukluğumdan beri klam söylüyorum. Benim klamlara olan özlemim ve sevgim her zaman farklı olmuştur. Ama eskiden beridir kadınların şarkı söylemesi ayıplandığı için ben de hep klamları gizli saklı dinler ve söylerdim. Aileme hiç bir zaman klam söylediğimi söylemedim. Ailem öğrendikten sonra sesimden çok etkilendi ve bana şarkı söylemem için destek verdiler. Ama sadece ailemin desteğinin yeterli olabileceğini düşünmüyordum. Okula gittiğimde hocalarım ‘sesin çok güzel gelecekte çok iyi bir dengbêj olabilirsin’ dediklerinde çok mutlu olmuş ve bundan güç almıştım. Daha sonra klam söylemem gerektiğine tam inancım oldu. Kendime ‘Ben yapabilirim’ dedim ve Eyşe Şan ile Meryem Xan'ların yolunda ilerlemek istedim.”

 

'Dengbêjlik Kürt kadının duyulmayan çığlığı, sesi ve hüznüdür'

 

“Eskiden annelerimiz bir şeye canları sıkıldığında ya da önemli bir olay gerçekleştiğinde bunları kimseye anlatmaz söyledikleri klamlarla dile getirilerdi” diyen Neslihan, klamların tarihi olayların unutulmamasına vesile olduğunu söylüyor. Bundan kaynaklı dengbêjliğin çok büyük anlamalar taşıdığını belirten Neslihan, “Dengbêjlik Kürt kadının duyulmayan çığlığı, sesi ve hüznüdür. Bundan kaynaklı buna sahip çıkmak biz genç kadınların sorumluluğudur" diyor. 

 

'Amacım kadınların sesini klamlarla geleceğe taşımaktır'

 

Köyde klamlarını söylediği zaman birçok kişinin yaşından dolayı şaşırdığını dile getiren Neslihan, “Hala ‘dengbêj sadece yaşlıların kültürüdür’ anlayışı var. Halbuki gençler de yapabilir. Bu şekilde yaklaşılmaması gerekiyor. Onu yaşatabilmek için genç dengbejleri yetiştirmek gerekiyor. Dengbêjlik kültürü kadınlar sayesinde bugünümüze kadar gelmiştir. Ölümsüz olan dengbej Eyşe Şan, Meryem Xan ve daha niceleri bu kültürün meşaleleridir. Ben de genç bir kadın olarak onların yolunda ilerlemek ve kadınların sesini, başarılarını ve yaşadıklarını klamlarla geleceğe taşımayı amaçlıyorum” diye belirtiyor.