ANKARA - Zaman aşımı riskiyle karşı karşıya olan Vartinis Davası, Adalet Bakanlığı’nın Sanık Jandarma Alay Komutanı Bülent Karaoğlu hakkında çıkarılan kırmızı bülten kararını yanıtlamaması gerekçesiyle tekrar ertelendi.

 

Mûş'un Beranik (Korkut) ilçesine bağlı Vartinis (Altınova) beldesinde 3 Ekim 1993 tarihinde aynı aileden 7’si çocuk 9 kişinin katledilmesine dair Yargıtay’dan dönen Vartinis Davası’nın 10’uncu duruşması Kırıkkale 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmaya, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu adına Avukat Özgür Yaldız, Mûş Baro Başkanı Kadir Karaçelik, İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Nuray Çevirmen katıldı. Katliamdan sağ olarak kurtulan Aysel Öğüt, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile duruşmaya bağlandı.

 

Duruşma kimlik tespiti ile başladı.

 

Zaman aşımı riski

 

Duruşmada ilk olarak söz alan Kadir Karaçelik, davanın zaman aşımına uğrama riski olduğuna dikkat çekti. Kadir, Adalet Bakanlığı’nın kırmızı bülten kararını yanıtlamamasına tepki gösterirken, “Bu aşamadan sonra siyasi bir iradenin olması lazım. MİT istediği zaman suçluları getirebiliyor. Adalet Bakanlığı’na yazılacak müzekkerede dava zaman aşımı hususunun belirtilmesini talep ediyoruz” dedi. 

 

Ardından söz alan Avukat Özgür Yaldız da davanın zaman aşımını göz önünde bulundurularak etkin takibin yapılmasını talep etti.

 

Duruşma ertelendi

 

Avukatların beyanlarının ardından mahkeme heyeti, Adalet Bakanlığı’nın Bülent Karaoğlu’na dair çıkardığı kırmızı bültene ilişkin müzekkereyi yanıtlamadığını belirterek, duruşmayı 19 Ocak 2023’e erteledi.  

 

Ne olmuştu?

 

Mûş'un Beranik ilçesine bağlı Vartinis beldesinde 2 Ekim 1993 tarihinde yaşanan çatışmalarda bir astsubay yaşamını yitirmiş, çatışmanın ardından astsubayın cenazesini teslim alan askerler Vartinis’ten geçerken havaya ateş açıp “Bu gece gelip köyünüzü yakacağız” diyerek bölgeden ayrılmıştı. Askerler 3 Ekim 1993 tarihinde beldeye gelerek “örgüte yardım ettikleri” iddiasıyla köyü ateşe vermişlerdi. Evleri ateşe verilen Nasır ve Eşref Öğüt, en büyüğü 12, en küçüğü 3 yaşında olan 7 çocuğu ile beraber yakılarak katledildi. Ateşe verilmiş evden sağ kurtulan tek kişi Aysel Öğüt oldu. Aysel, daha sonra olaya ilişkin suç duyurusunda bulundu.

 

Muş Cumhuriyet Başsavcılığı “Olayı PKK yaptı ve terör suçu” diyerek dosyayı görevsizlik kararı ile Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı’na gönderdi. DGM Başsavcılığı “terör eylemi” olarak nitelendirdiği olay dosyasını “failleri belli olmadığı” gerekçesiyle kapattı. Aysel, 2003 yılında Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde çıkarılan yeni yasalar ve insan hakları lehindeki olumlu gelişmeleri dikkate alarak yeniden suç duyurusunda bulundu. Başsavcılığın olaya ilişkin soruşturma başlatması üzerine savcılık, iddialarda ismi geçen kişilerin askeri görevde olmaları gerekçesiyle Elazığ 8’inci Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu.

 

Yıllar sonra dava açılabildi

 

Dosya 7 yıl boyunca askeri savcılıkta bekledi. Bunun üzerine ailenin avukatları, 2011 yılında yeniden savcılığa başvurdu. Muş Başsavcılığı yasa değişiklikleri sonucu soruşturmayı yürütüp tamamladı. Dönemin Hasköy İlçe Jandarma Komutanı Yüzbaşı Bülent Karaoğlu, Hasköy İlçe Jandarma Komando Bölük Komutanı Üsteğmen Hanefi Akyıldız, Muş Emniyet Müdürlüğü Özel Harekat Şube Müdürü Şerafettin Uz ve Gökyazı Karakol Komutanı Başçavuş Turhan Nurdoğan hakkında “kasten ev yakmak suretiyle birden çok kişinin ölümüne sebebiyet vermek” suçundan dava açıldı.

 

“Güvenlik” gerekçesiyle Kırıkkale Ağır Ceza Mahkemesi’ne alınan davanın 1 Mart 2016’daki karar duruşmasında, dönemin Hasköy İlçe Jandarma Komutanı Bülent Karaoğlu ile diğer 3 fail hakkında “delil yetersizliğinden” beraat kararı verildi. Karara, “yargılamanın eksik yürütüldüğü” gerekçesiyle itiraz edildi. Yapılan itirazı değerlendiren Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Fehmi Tosun, 2 Nisan 2018 tarihinde hazırladığı tebliğname ile dosyanın bozulmasını istedi. Savcılık tebliğnamesinde, yangının nasıl çıktığına dair güvenlik güçlerinin beyanları ve köylülerin anlatımları arasındaki tezatlıklara dikkat çekildi. 

 

Zaman aşımı riski devam ediyor

 

Karar temyiz üzerine 2016 yılında Yargıtay’a geldi. Dosya, 5 yıldır Yargıtay'da bekletilmesi ardından karar çıktı. Yargıtay, katliamdan dönemin İlçe Jandarma Alay Komutanı Yüzbaşı Bülent Karaoğlu'nun sorumlu olduğuna ve yerel mahkemenin Bülent Karaoğlu hakkında verdiği beraat kararını “köyün yakılması emrini Yüzbaşı Bülent Karaoğlu vermiştir” diyerek bozdu. Daire, ayrıca dava failleri arasında yer alan rütbeli 3 asker hakkındaki beraat kararını ise onadı. Karar ardından Kırıkkale 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde 21 Eylül 2021 tarihinde görülen ilk duruşmada dönemin İlçe Jandarma Alay Komutanı Bülent Karaoğlu hakkında tutuklama kararı verildi. Ancak Bülent Karaoğlu Eylül 2021 tarihinden bu yana yakalanmadı.