ANKARA - Kobane Davası’nda savunmasına devam eden Kürt siyasetçi Zeynep Ölbeci, çocukluğunda kendisine ve köylülere yaşatılan işkenceleri anlattı: “Ben bu devletten razı değilim.” 

 

DAİŞ’in Kobanê’ye yönelik saldırılarına karşı 6-8 Ekim 2014’te gerçekleşen protesto eylemleri gerekçe gösterilerek Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanları, Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyelerinin de aralarında bulunduğu 21’i tutuklu 108 ismin yargılandığı Kobanê Davası’nın 12’nci duruşması, 4’üncü gününde Sincan Cezaevi Kampüsü duruşma salonunda görülmeye devam ediyor. 

 

Alevilik kültürü 

 

Verilen aranın ardından savunmasına devam eden Kürt siyasetçi Zeynep Ölbeci, içinde büyüdüğü Alevi kültürünün, arayışlarının temelini oluşturduğunu belirtti. Adalet arayışlarının cevherini Alevilik felsefesinde mevcut olan hak yolundan aldığını ifade eden Zeynep, “Aleviliği İslamiyet mezheplerinin çıkışıyla sınırlandırmamak gerekiyor. Biliniyor ki İslamiyet, Kürtlere kendini kılıç zoruyla kabul ettirdi. Mezopotamya’daki diğer halklar da maalesef zorla Müslüman oldu. Bu süreç aynı zamanda Kürt halkının kimliğinin parçalanmasına da sebep oldu. Arap kültürünün Kürtler içinde yayılmasına neden oldu. Bu gerçekliğe bağlı olarak da mezhepçilik öne çıktı. Şafii, Hanefi ve Alevi mezhepleri ortaya çıktı ancak Sünni mezhebi Kürt toplumu üzerinde baskı kurdu. Kendi kültür ve dillerinden kopmayan Êzidîler tarihleri boyunca bu nedenle büyük bedeller ödediler” dedi.

 

‘DAİŞ’i protesto ettiğimiz için yargılanıyoruz’

 

DAİŞ’in İslam adı altında Êzidîleri katletmesini güncel bir örnek olarak gösteren Zeynep, “DAİŞ İslamiyet’in bütün felsefesini ayaklar altına aldı. Biz de DAİŞ’i protesto ettiğimiz içi burada yargılanıyoruz” diye belirtti. 

 

‘Kimliğinizden vazgeçmeyin’

 

Kürt Aleviler, Kürdistan’da Kürt kültürü ve Alevilik inancını yaşamak için direndiler” diye belirten Zeynep, sözlerine şöyle devam etti: “ Êzidîler’den sonra en çok katliama uğrayan bir diğer halkın Aleviler olduğunu söyledi. Alevilerin her ne kadar katliama uğramış olsalar da direnişçi ruhlarının Osmanlı’dan bugüne devam ettiğine işaret eden Zeynep, “ Sünni İslamiyet’i temsil eden Osmanlı yönetimi, Alevilere karşı büyük zorbalıklar yaptı. Aleviler, zorla vergi politikaları, sürgünler, zorla askere gönderme gibi politikalara karşı direndi. Maalesef bu meşru direnişler, askeri yöntemler ve katliamlarla bastırıldı. Celali ayaklanmaları en somut direniş örneklerindendir. O dönemin aktörlerinden Kuyumcu Murat, 40 bin Alevi’yi katletti ve kuyulara attı. Bunu benim memleketimde büyüklerim bizlere masal gibi anlatırdı ve tembihlerde bulunurlardı. Derlerdi ki: ‘Bu tür şeyler başınıza gelebilir ama ne gelse de kimliğinizden hiçbir zaman vazgeçmeyin.’ Kültürümüzde inandığın bir şeyden vazgeçmek ihanet anlamına geliyor. Bu politikalar, Orta Anadolu’daki Alevi Kürtlere karşı yapıldı ve Cumhuriyet’e kadar devam etti.

 

Yüzlerce katliam yaşandı

 

Cumhuriyet kurulduktan sonra da Koçgiri ve Dersim katliamlarının yaşandı. Dersim Katliamı en büyük jenositlerden biriydi. Beni de çok etkileyen büyük bir örnek vermek istiyorum. Hozat, Pirlerin dergahıdır. Devlet Pirlere haber gönderir ve der ki: ‘Merkezde toplanın sayım var.’ Ocağın Pirleri de yaylalardan köye iner. Bunlar içinde 95 yaşında analar ve 2 yaşında çocuklar vardı. Bir samanlıkta topladıkları insanları samanlıkta yakarak katlettiler. Biz böyle hikâyelerle büyüdük. Hikâye diyorum ama yaşamımda her gün bu tür acılarla karşı karşıya olduk. Kuşkusuz yüzlerce böyle katliamlar yaşandı.”

 

‘Asimilasyon politikaları hala devam ediyor’

 

Maraş’ta faşistlerin kadınlara yaptıkları işkencelere değinen Zeynep, “O dönem benim kuzenim de o katliam sürecinde oradaydı. Bu katliamlar bazen faşistler bazen de askerler tarafından yapıldı. Sivas’tan, Gazi’den, Maraş’tan, Çorum’dan biliyorum. Dersim’de kaybolan kızların belgeselini izlediğim zaman insanlığımdan utandım. Bunları yapanları lanetliyorum. Maalesef, Kürt Alevilere karşı asimilasyon politikaları hala devam etmektedir. CHP’nin siyasi ve askeri organizasyonları ile bu katliama öncülük yaptılar. AKP de İzzettin Doğan öncülüğünde Cemevi-Camii projeleriyle yok etme kervanına katıldı” diye ifade etti.

 

‘Kürt Aleviliği yolunu hakikat yolu olarak tanımlar’

 

“İnsanın hakikat arayışında özgürlük aşkı vardır” diyen Zeynep, bu arayışın insanı kendi bilincine ulaştırdığına vurgu yaparken, “Hakikatin yolu, yöntemi de ortaya çıkması kadar önemlidir. Bu yolun ilk yolcusu Hallacı Mansur’dur. Kürt Aleviliği yolunu hakikat yolu olarak tanımlar. Biz bütün işlerimizi ‘Ya Hak’ sözüyle başlatırız. Konuşmaya başlarken, yemek yerken ve tüm işlerimizde bu sözü söyleriz. Bu kültürel söylemimizi işlerimizin daha iyi yürümesi için kullanırız. Zerdüşt öğretileri, ‘doğru düşün, doğru söyle, doğru yap’ felsefesi hakikate yöneltir. Alevilikte, ‘Eline, diline, beline sahip ol’ sözü Zerdüşt inancından gelen bir öğretidir” diye ekledi. 

 

‘Hak yolunda kendi hakikatimi arıyorum’

 

Hak yolunda bazen bir çobanın bazen de pirin hakikate ulaştığını söyleyen Zeynep, “Hak yolunda iyiliğin esas alındığının altını çizerken, “Kürt Alevilerinde ocaklar ve her ocakta Pirler vardır. Pirler adalet duruşunu ortaya koyar. Eğer Pir adalete uygun davranmazsa kimsenin kalbinde yer tutmaz. Bu Pir’in bir saygınlığı olmaz ve kimse ona inanmaz. Pir, toplumun ahlaki ve tarihi değerlerini, kültür ve inancını kendi şahsında somutlaştırır. Pir Hasan Mıstık Dede, bu esasta diyor ki: ‘Hak yolunda iktidar yoktur. Herkes bu yola taliptir. Bir Kürt Alevi kadını olarak ben de hak yolundan kendi hakikatimi arıyorum. Yaşamın her alanında kültürümü yaşamak istiyorum. Hak yolunun en özel yolu rızadır. İlişkilerde insan ve toplum arasında, insan ve doğa arasında rıza hali insanlarda hatta evrendeki tüm canlılarda mevcuttur. Rıza hali insandan insana; insandan cümle varlığadır” vurgusu yaptı. 

 

‘Ağacın incinebileceğini düşündüğümüz kültürden geliyorum’

 

“İnsan ne olursa olsun ağacı kesmez, suyu kirletmez, toprağı incitmez, hayvanları keyfi için öldürmez” diyen Zeynep, Dersim’deki dağ keçilerinin kutsallığına değinirken, “Dağ keçilerini öldürenler, toplumdan ve Cem’den uzaklaştırılır. Onların Cem’e katılmalarına müsaade edilmez. Ben ağacın bile incinebileceğini düşündüğümüz bir kültürden geliyorum” şeklinde konuştu. Zeynep, bu nedenle onlarca kişinin ölümüne sebep olduğu iddialarıyla burada olmasının kendisi için çok zor olduğunu söyledi.

 

İşgal ve zorbalık rızayı ortadan kaldırmıştır 

 

Zeynep, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Babamın doğaya karşı yaklaşımı benim için de bir örnek oldu. Alevilik kültürün temelini Neolitik dönemden alır. O dönemde de bütün evrensel canlılara inanılır. Gün, güneş, yıldız, toprak, dağ, nehirlerin tamamı kutsaldır. Bu nedenle insanların keyfi biçimde doğaya zarar vermesi iyi görülmezdi. Babamın bana verdiği mesajı şimdi daha iyi anlıyorum. Maalesef tarihin akışı içinde; işgal ve zorbalık zihniyeti; insan ve toplum arasındaki rızayı, ortadan kaldırmıştır. İnsan, demokratik, özgür ve paylaşımcı bir alandan bahsedemiyor. Kadın, erkek ilişkilerinin eşitlikçi temelinden bahsedilemiyor.”

 

Mahkeme heyetine: Hak yolunda değilsiniz

 

Mahkeme heyetine “Siz hak yolunda değilsiniz” diyen Zeynep,  onurlu bir yaşam ve toplumun sorunları için mücadele ettiğini belirtti. Haksızlıklara karşı boyun eğmeyeceğini vurgulayan Zeynep, kapitalist modernitenin ürünü olan DAİŞ’e karşı mücadele ettiğini ve kadınların onurlu yürüyüşünü savunduğunu aktarırken, bu nedenlerle yargılandığını söyledi. Hiç bir ahlaki ve politik bilinci olmayan  devletin toplum ya da insanın ayakta duramayacağını ifade eden Zeynep, “Arayışımdan geri adım atmıyorum. Hak yolu benim tek yolumdur. Haksızlıkları kabul etmiyorum. Ne ben kabul ederim ne de büyüdüğüm kültürüm kabul eder” dedi.

 

Köyde maruz kaldığı işkenceyi anlattı 

 

1973 yılında Adıyaman’da doğduğu bilgisini veren Zeynep, çocukluğunun 12 Eylül Darbesi’nin gölgesinde geçtiğini söyledi.  Zeynep, “Her gün her hafta köyümüzü askerler basardı. Onların her gelişinde çoluk çocuk herkesi mezarlıkta toplarlardı ve orada herkese işkenceler yapılırdı. Bir gün köye askerler geldi. Bütün halkı topladı. Halkın çevresini sardılar ve bizi de okuldan getirdiler. Alevi inancında bıyık ve sakal onların namusu olarak kabul edilir. Eğer biri onların sakalına ve bıyıklarına el uzatırsa sanki onların namus ve şereflerine hareket etmiş olur. Köye gelen askerler en yakın evden makas istediler. Oraya yakın olan ev kültürü bildiği için makas vermedi. Kendisine ‘Karabela’ diyen bir komutan, elleriyle dayımın sakal ve bıyıklarının yoldu ve kendisine yedirdi. O anda ortalık karıştı. Bir kadının çığlığı bu katliamı durdurdu. Eve gidip bir makas alıp geldi ve bu şekilde dayımın sakallarını kestiler. ‘Aylarca ellerini sakal ve saçlarına sürmeyeceksin’ diye emir verdiler. 

 

‘Düşenlerin kafasına copla vurdular’

 

Sonra başka bir gün ikinci kez halkı mezarlıkta topladılar. Kadın ve erkekleri birbirinden ayırdılar. Erkekleri ‘operasyon var’ diye götürdüler. Yaşlı kadınları ise çıkardılar. Diğer kadınları ise koşturdular. Sıraya koydular ve 2-3 kilometre koşturdular. Düşenlerin kafasına coplarla vurdular. Nefes nefese kalanları dövdüler. Gidip gelinceye kadar binlerce cop yediler. Hiç unutmuyorum ki en çok dayak yiyen de benim ablamdı. Sebebi de onun yolda asla düşmemesiydi” cümleleriyle yaşadıklarını anlattı. 

İşkencenin o yıllarda günlük yaşantıları haline dönüştüğünü ifade eden ve hiç birinin gözünün önünden gitmediğini söyleyen Zeynep, o işkencelerle kendisini korkutmak istediklerini belirtti ve ekledi: “O gün de kabul etmedim, bugün de kabul etmiyorum.”

 

‘Ben bu devletten razı değilim’

 

Kendisine Karabela diyen komutanın, kendisine işkence yaptığı kişi tarafından öldürüldüğünü duyduğunu aktaran Zeynep, “Bilmiyorum ama belki de başka bir yerde işkencelerine devam etti. Bir daha da köyümüze gelmedi. O gitse de yerine kendisine ‘Sarıbela’ diyen bir komutan geldi. Biz hiçbir zaman bu belalardan kurtulmadık. O dönem ben 7-8 yaşındaydım, bugün ise 50 yaşındayım. Ben de Kürtler de, Aleviler de hala sarı, kara ya da kızıl belalardan kurtulmadık. Ben bu devletten razı değilim” dedi.

 

Zeynep,  son olarak herkesin Ramazan Bayramı’nı kutladı

 

Savunmaların ardından ara kararını açıklayan mahkeme duruşmayı 9 Mayıs’a erteledi.