Adliye koridorlarından salıverilen erkeklerin katlettiği kadınlar 2021-06-30 09:02:37     Şehriban Aslan   DİYARBAKIR - Diyarbakır Adliyesi’nde 2019 yılından başlayıp 2021 yılına kadar süregelen kadın katliamı davalarında erkek yargının verdiği kararlar, uzayan kovuşturma süreçleri ve akıbeti bilinmeyen şiddet vakası soruşturmaları,  kadınlara dönük politikayı gözler önüne seriyor.   Kadın katliamlarının ve kadına yönelik şiddetin her geçen gün arttığı Türkiye ve bölgede, faillere caydırıcı cezaların verilmemesi cesaretlendiriyor. Öte yandan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile İstanbul Sözleşmesi’nin 1 Temmuz’da yürürlükten kaldırılacak olması da şiddet failleri lehine yaşanan değişimlerden biri. Öyle ki bu tartışmaların başladığı günden bu yana onlarca kadın göz göre göre katledildi. Bu örneklerden biri, Aksaray’da Yemen Akoda’nın katledilmesi oldu. Silah seslerini duyarak dışarı çıkan ve annesini gören Yemen’in kızının “50 kere şikayet ettik, 50 kere, hepinizin Allah belasını versin” sözleri, erkek yargının kadın politikalarını bir kez daha ortaya koydu.   Erkek şiddetine uğrayan ve katledilenler için yargı süreci, “gerçek adalet” talebine ulaşmayı zorlaştırır nitelikte. Faili koruyan kararların yanında, zamanında etkin soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin işletilmemesi kadınların yargı alanında mücadele ettiği konuların başında geliyor. Öte yandan soruşturma sürecine dair bilgiye erişimin zorlaşması da başlıca sorunlardan. Ancak “iyi hal indirimi”, “saygın tutum indirimi”, “tahrik indirimi”, “failin geleceğinin olumsuz etkileneceği” gibi gerekçelerle verilen ödül gibi cezalara karşı kadınların mücadelesi sürüyor.   Erkeklerin katlettiği ya da şiddet uyguladığı kadınlara ilişkin verilen ödül gibi cezaları, Diyarbakır Adliyesi’ndeki tanıklığımızla örneklendirdik.   16 Eylül 2019: Diyarbakır'ın Eğil ilçesine bağlı Sarmaşık (Basraf) Mahallesi'nde şüpheli şekilde yaşamını yitiren Ayten Kaya'nın (35) ölümü, aradan geçen bir buçuk yıla rağmen aydınlatılmadı. Olayın ardından başlatılan soruşturma kapsamında 17 Eylül 2019 tarihinde evli olduğu Haşim Kaya, Eğil Cumhuriyet Savcılığı’nda ifade verirken, Haşim Kaya’nın verdiği ifadenin içeriğine ulaşılamadı. 2019 yılından bu yana Ayten’in faillerine ilişkin iddianame henüz hazırlanmış değil.   17 Ekim 2019: Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde Can Yılmaz, evli olduğu Güllü Yılmaz’ı işkence ederek ağır yaralamış, Güllü kaldırıldığı hastanede 12 gün sonra yaşamını yitirmişti. İşkenceden 11 gün sonra tutuklanan fail Can Yılmaz’ın “eşe karşı canavarca hisle kasten öldürme" ve “çocuğa ve altsoya karşı canavarca hisle öldürmeye teşebbüs” suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve 13 yıldan 20 yıla kadar hapis ile cezalandırılması istemiyle dava açılmıştı. Davanın duruşmaları Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülürken mahkeme 30 Mart’ta fail Can Yılmaz’a ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası vererek cezada indirime yer olmadığına karar verdi.   3 Kasım 2019: Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Altıok Mahallesi’nde yaşayan 49 yaşındaki Muhterem Akbulut, evli olduğu Hasip Akbulut (65) tarafından katledildi. Diyarbakır 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde davası devam eden sanığın yargılamasında kendini aklamak için birçok iftiraya başvurduğu görüldü. Çocuklarının sanıktan şikayetçi olması üzerine sanığın avukatları, müvekkillerini aklamak adına “soy bağı reddi” davası açtı. Failin yargılandığı davanın 7’nci duruşması 17 Eylül’de görülecek.   26 Aralık 2019: Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde Deniz Ketir, kardeşi olan Sezer Ketir tarafından ateşli silahla katledildi. Deniz’in katledilmesiyle ilgili başlatılan soruşturma kapsamında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Sezer Ketir hakkında “tasarlayarak öldürme” ve “kardeşi kasten öldürme” suçlarından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası isterken, Sezer’i azmettiren Celal Ketir, Hasan Ketir, İzzettin Ketir ve Uğur Ketir hakkında “kasten öldürme” ve “azmettirme” suçlarından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep etti. Diyarbakır 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada azmettiricilerden tutuklu olan tek isim Celal Ketir, yurt dışına çıkma yasağı ve adli kontrol şartıyla tahliye edildi. Dava devam ederken aile oğulları Sezer Ketir’den şikâyetçi olmadı. 11 Haziran’da görülen duruşmada mahkeme heyeti, Sezer Ketir ve babası Celal Ketir hakkında “takdir indirimi”ne giderek müebbet hapis cezası verirken, azmettiricileri beraat ettirdi.   8 Ocak 2020: Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde lise öğrencisi Rojbin T.’nin (14), eğitim gördüğü okulda 4'üncü kattaki sınıfında arkadaşlarıyla tartıştıktan sonra pencereden atlayıp yaşamını yitirdiği iddia edildi. Rojbin’in ölümüne ilişkin soruşturmanın ne aşamada olduğu hakkında bilgi edinilemedi.   29 Ocak 2020: Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde ateşli silahla intihar ettiği iddia edilen Zelal Yılmaz’ın(17), yaşamını yitirmesinin ardından ortaya atılan iddialar “Zelal, intihar mı etti yoksa öldürüldü mü” sorusunu akla getiriyor. Zelal’in Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tedavisi sürdüğü sırada hastaneye giden muhabirlerimiz aileden bilgi almak istedi fakat aile görüşmeyi reddetti. Bunun üzerine araştırma yapan ajansımız, Zelal’in intihar ettiği iddia edilen günün öncesinde amcası, dedesi ve kuzenleri tarafından işkenceye maruz kaldığı ve ardından da elleri bağlı bir şekilde odaya kilitlendiği iddialarını gündeme taşıdı. Zelal’e ilişkin herhangi bir hukuki sürecin devam edip etmediği bilinmiyor.   18 Şubat 2020: Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde Sema Arkan (20), yaşadığı evin önünde şüpheli bir şekilde yaşamını yitirmiş halde bulundu. Üniversiteye hazırlandığı öğrenilen Sema'nın, daha önce okuduğu üniversiteyi bırakarak, yeniden sınava hazırlanmak için dershaneye gittiği kaydedildi. Sema’nın ölümüne ilişkin soruşturma yürütülüp yürütülmediğine dair bilgi edinilemedi.   17 Mart 2020: Diyarbakır’ın Çermik ilçesi Konuksever (Xelilan) Mahallesi’nde 31 Mart 2019’daki yerel seçimlerinde muhtar adayı olan E.Y.’nin, akrabası Selahattin Özkahraman’dan (65) oy istemesi ve Selahattin’in oy kullanmayacağını belirtmesi üzerine başlayan tartışma katliamla sonuçlandı. Tartışmadan 1 yıl sonra 17 Mart 2020’de E.Y. ve 5 kişi, Selahattin ile hamile olan kızı Suriye Özkahraman’ı katletti. Sanıkların duruşması Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam ediyor.   5 Mayıs 2020: Diyarbakır'ın Hazro ilçesine bağlı Bolişin (Bolişin) köyünün Şikeftayê Cemaldina mezrasında yaşayan 23 yaşındaki Figen Yakışır’ın, evinde ateşli silahla intihar ettiği iddia edildi. 5 yıldır evli ve 2 çocuğu olduğu öğrenilen Figen'in evli olduğu erkeğin, çıkarılan af yasası kapsamında cezaevinden çıkmış olması dikkat çekerken, hukuki sürece dair bilgi edinilemedi.   29 Mayıs 2020: Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde H.P. isimli erkek,  Nurcan Polat’ı katletti.  Pandemi sürecinde çıkarılan infaz yasası kapsamında cezaevinden şartlı tahliye edilen H.P., Nurcan’ı katlettikten sonra olay yerinden kaçmıştı. Fail, 1 Haziran 2020’de polisler tarafından gözaltına alındı. H.P., emniyette ifadesinin alınmasının ardından çıkarıldığı mahkemece tutuklanarak cezaevine götürüldü.  Yargılamanın hangi aşamada olduğu bilinmiyor.   28 Ağustos 2020: Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesine bağlı Aziziye Mahallesi’nde Remziye Yoldaş’ı (29) katleden ve ardından olay yerinden kaçarak izini kaybettiren cezaevi firarisi Veysi Yoldaş, İzmir’in Konak ilçesinde saklandığı evde polisler tarafından yakalanarak, gözaltına alındı. 2021’de Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Veysi Yoldaş hakkında, “eşi tasarlayarak kasten öldürme” suçundan iddianame hazırlandı. İlk duruşmanın Mayıs ayında görülmesi beklenirken salgından dolayı alınan kapanma kararı sonucunda 2’nci duruşma Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde 13 Temmuz’da görülecek.   21 Ekim 2020: Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde Melek Aslan, kardeşi Mustafa Aslan (20) tarafından katledildi. Melek’in, olayı azmettiren Orhan Vatansever hakkında 1 ay önce uzaklaştırma kararı çıkarttığı ortaya çıktı. Dicle Üniversitesi Matematik Bölümü mezunu olan Melek’in eski erkek arkadaşı Orhan Vatansever tarafından şiddete maruz kalması nedeniyle Sakarya’da emniyete giderek şikayette bulunduğu öğrenildi. Melek’in duruşması Diyarbakır 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülürken ailenin sanık olan oğullarından şikâyetçi olmaması dikkat çekti. Davanın 3’üncü duruşması 6 Temmuz’da görülecek.   28 Ocak 2021: Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesi Hantepe Mahallesi'nde Mehmet Büyük, evli olduğu Süreyya Büyük’ü katletti. Fail ayrıcaSüreyya’nın olay yerinde olan kız kardeşi F.S.’yi, üç çocuğunu ve akrabası olan E.B.’yi katletme girişiminde bulunarak yaraladı. Süreyya’yı katlettikten ve 5 kişiyi yaraladıktan sonra olay yerinden kaçan fail, 4 Şubat’ta Yenişehir ilçesine bağlı Güzel Mahallesi’nde jandarma tarafından gözaltına alındı. Jandarmada alınan ifadesinin ardından adliyeye getirilen fail, savcılık ifadesi sonrası sevk edildiği mahkemece tutuklanarak cezaevine gönderildi.   4 Şubat 2021: Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde 4 Şubat’ta Aslan Karakaş (34), yaklaşık bir yıldır kendisiyle evlenmeye zorladığı, taciz ve tehdit ettiği akrabası Emine Karakaş’ı (16) ateşli silahla katletme girişiminde bulunarak ağır yaralamıştı. Diyarbakır’da Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde yoğun bakım ünitesinde tedavisi süren Emine, 138 gün sonra yaşamını yitirdi. Fail Aslan Karakaş ise hala gözaltına alınmış değil.   15 Şubat 2021: Diyarbakır Yenişehir ilçesine bağlı Çamlıca semtinde Abdullah Şaylemez, ablası Gülistan Şaylemez’i ateşli silahla katletti. Saldırının ardından kaçan fail, gözaltına alınarak tutuklandı. Gülistan’ın cenazesi ise 3 gündür morgda bekletildi. 2014 yılında yaptığı evlilik nedeniyle Almanya’ya yerleşen Gülistan’ın, bir yıl sonra evli olduğu erkekle yaşadığı sorunlar nedeniyle boşandığı öğrenilmişti. Boşandıktan sonra ailedeki erkekler tarafından tehdit ve sistematik şiddete maruz bırakılan Gülistan, birkaç ay önce Diyarbakır’a dönmüş, aldığı tehditler nedeniyle babası Abdülvehap Şaylemez ve yakını Adil S.’den şikâyetçi olmuştu.   22 Mart 2020: Diyarbakır merkez Kayapınar ilçesi TOKİ konutlarında 8’inci Ana Jet Üssü’nde görevli astsubay Yusuf Çalışkan, Dilek Kaya'yı (35) katletti. Yaralandığı gerekçesiyle kaldırıldığı hastanedeki tedavisinin ardından gözaltına alınan fail, çıkarıldığı mahkemece tutuklanmıştı. Yusuf Çalışkan hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, “silahla kasten öldürme” suçundan iddianame hazırlandı. Davanın 3’üncü duruşması 20 Ekim’de Diyarbakır 12’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.   14 Nisan 2021: Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde Yeşerdi Mahallesi’nde yaşayan 17 yaşındaki Ronayi Çerkezoğlu, ateşli silahla şüpheli şekilde yaralandı. Yakınlarının Ronayi’yi yaralı bulmasının ardından olay yerine gelen sağlık ekipleri, Ronayi’yi hastaneye kaldırdı. Ronayi’nin yaşamını yitirmesine yönelik inceleme başlatıldığı belirtildi.   23 Nisan 2021: Diyarbakır’ın Silvan ilçesine bağlı Taşpınar Mahallesi’nde 18 yaşındaki Semanur Kaplan’ın intihar ettiği ileri sürüldü. Semanur’un, yaşadığı evde bulunan korucu silahı ile intihar ettiği ileri sürülürken, ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılan Semanur yaşamını yitirdi. Olaya ilişkin soruşturma başlatılıp başlatılmadığı konusunda bilgi edinilemedi.   13 Mayıs 2021: Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Başaklı (Hüceti) köyünde yaşayan Sevgil Fidan, aile arasında çıkan kavgada abisi Nihat Fidan tarafından şiddete maruz kaldığı ve orada bulunan kimliği belirlenemeyen birilerinin Nihat Fidan’la birlikte Sevgil Fidan’a saldırıp katlettiği belirtildi. Failin akıbetine ilişkin bir bilgi edinilemedi.   15 Mayıs 2021: Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesine bağlı Huzurevleri Mahallesi’nde Şehmuz A., 25 yıldır dini nikâhla evli olduğu Şirvan Dönmez’i kesici aletle katletti. Gece saatlerinde yaşanan olay, çocukların annelerinin sesine uyanmasıyla ortaya çıktı. Olay yerine gelen sağlık ekipleri, Şirvan’ın hayatını kaybettiğini tespit etti. Şirvan’ı katlettikten sonra olay yerinden kaçan failin daha sonra ise karakola giderek Şirvan’ı katlettiğine dair ifade verdiği öğrenildi. İfadesinin ardından mahkemeye çıkarılan fail tutuklandı.   18 Mayıs 2021: Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde Kevser Demir (55), adli bir olay gerekçesiyle oğlu S. Demir’i gözaltına alan polisler tarafından şiddete maruz bırakıldı. Polisler, ev baskını sırasında Kevser’in kolunu ve 3 dişini kırarken, kızı F. Demir de polis şiddetine maruz kaldı. Yaşanan olayın ardından Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi’nden darp raporu alan Kevser, maruz kaldığı işkence ve kötü muameleye ilişkin suç duyurusunda bulundu. Aynı zamanda 8 çocuğu olan Kevser, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır şubelerine başvurdu.    1 Haziran 2021: Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesine bağlı Şehitlik Mahallesi’nde yaşayan Nurcan Kaplan, annesi ile birlikte pazardan döndüğü sırada boşanma aşamasında olduğu Tarık Kaplan tarafından ateşli silahla saldırıya uğradı. Fail katletmeye çalıştığı Nurcan’ı ve annesini yaraladıktan sonra olay yerinden kaçtı. Fail hala yakalanmış değil.   8 Haziran 2021: Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde 40 yaşındaki Ayşe T., evinde şüpheli şekilde yaşamını yitirmiş halinde bulundu. Olayla ilgili soruşturma sürüyor.