Safiye Alagaş-Gülşen Koçuk

 

İZMİR - Geçen yıl çıkan orman yangınları sonrasında gerçekleşen ağaç kesimlerinde usulsüzlüklere dikkat çeken Çevre Avukatı Rabia Yankı Tan eko-kırımda bütün sorumlular hakkında 28 bölgede şuç duyurusunda bulunulacağını söyledi.

 

Geçen yıl yaz aylarında birçok bölgede çıkan yangınlardan dolayı binlerce hektarlık arazi yandı. Yangınlar sonrasında yanan arazilerde ağaç kesimleri yapıldı. Ağaç kesimlerindeki usulsüzlüklere dikkat çeken Çevre Avukatı Rabia Yankı Tan, yapılan tüm ihalelerin gizli tutulduğunun altını çizdi. 

 

Birçok yetkinin Tarım ve Orman Bakanlığı ile Savunma Bakanlığı'na devredildiğini belirten Rabia, yangınlara ilişkin önlemlerin alınmamasına, usulsüzlüklere ve yasa ihlallerine ilişkin 28 bölgede il savcılıklarına şikâyette bulunacaklarını dile getirdi. Rabia, iç hukukun tüketilmesi halinde ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Birleşmiş Milletler (BM) yargı organlarına başvuracaklarını ve yapılan eko-kırım suçunun hesabının sorulacağını dile getirdi.

 

Göz kararı kesim

 

Hasta, devrilme ihtimali olan, hayatta kalması mümkün olmayacak derecede yanmış ağaçlarla ilgili analiz raporu ve planlama hazırlanmasının ardından işaretleme işlemi ve en son olarak kesim sürecine girilmesi gerektiğini belirten Rabia, “Ancak bu işlemlerin hiçbiri yapılamadan göz kararıyla kesimler yapıldı. Bunlarla ilgili bakanlıklara, savcılıklara CİMER’e birçok şikâyetlerde bulunuldu ancak bir sonuç elde edilmedi” diye konuştu. 

 

İhaleler gizli tutuluyor, usulsüz satışlar yapılıyor

 

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ağaçların kesilmesine ve kesilen ağaçların satılmasına ilişkin ihalelerle ilgili süreçleri yönetmelik gerekçe göstererek gizli tuttuğunu, bu nedenle ihale detaylarına ulaşamadıklarını belirten Rabia, “Yakın zamandaki Türk Hava Kurumu’nun (THK) yangın uçakları almasına ilişkin yapılan ihalelerde de gizlilik kararı olduğu için yine bu süreçlere dâhil olamıyoruz. CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin, Meclis’te bir soru önergesinde kesilen ağaçların rayiç değerinin oldukça altında bir fiyata satıldığını söyledi. Bu vesileyle bilgi edindik. Orman envanterinde yanan 20 milyon metreküpken 13 milyon metreküp gösteriliyor. Bir satış var ama nerelere satıldığını bilmiyoruz. 2 Bin 500 milyon liraya satılması gerekirken önergeye göre 100 milyon lira gibi bir paraya satılıyor” dedi.

 

 Şikayetlere rağmen işlem yapılmıyor

 

Orman yangınlarına ilişkin denetimin 2018’de çıkarılan bir “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile Orman Genel Müdürlükleri’nden Bölge Müdürlükleri’ne devredildiğini ifade eden Rabia, “Zaten bütün süreci Orman Bölge Müdürlüğü götürdü. Bununla ilgili de 28 bölgenin orman bölge müdürü usulsüz kesimler, görevi kötüye kullanımla ilgili şikâyet edilecek.  Ağaçlar kesiliyor ve şikâyete rağmen herhangi bir işlem yapılmıyor. Sadece Muğla’da Mumcu Orman Müdürlüğü’nden gelen oluyor şikâyetlerden dolayı, gelen görevliler sadece küçük bilgilendirme yapmışlar, kesim yapanlara karşı bir işlem yapılmamış” ifadelerini kullandı.

 

Yanmayan bölgelerde ağaçlar kesildi, bazı yerler YEKA ilan edildi

 

Raporlama yapılmadığı için nelerin kesildiğinin belli olmadığını dile getiren Rabia, yangının çıkmadığı bölgelerde de ağaçların kesildiğini ifade etti. Rabia, “Hatta yangınlardan 4 ay önce Mart 2021’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yangın bölgelerinde Muğla’nın Milas İlçesi Mazı ve Fesleğen gibi birkaç köyde Yenilenebilir Enerji Kaynağı Alanı (YEKA) ilan edildiğini biliyoruz. Bununla ilgili de iptal davası açıldı” diye konuştu. 

 

Yanan arazi miktarı az gösterildi

 

Basında yanan arazilere ağaç dikildiğinin yansıdığını ancak kayıtlara bakıldığında yanan alanların gerçek alandan daha az gösterildiğini belirten Rabia, “Bazı yerlere müdahale gerekse de bilimsel olarak ağaç dikimine gerek yok. Orman kendini rehabilite edebiliyor. Bunlar kamuoyuna yönelik yapılan şeyler” şeklinde konuştu. 

 

Yangın uçağı ihaleleri Savunma Bakanlığı’na verildi

 

Geçen yıl 178 bin hektar orman alanının yandığını ifade eden Rabia, “Bunun sorumlularına ilişkin o dönemin iktidar partisindekiler bile kendi Orman Bakanları ile ilgili şikâyette bulundu. Hatta bu sebepten Türk Hava Kurumu’nun (THK) yangın uçaklarıyla ilgili sorunu çözme, ihaleleri yapma yetkisi Savunma Bakanlığı’na verildi. Şu an Orman Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı ilgileniyor. Yine ihalelerde gizlilik var ve art arda ihaleler açıldı. Sürekli ihalelerin açılması bir tedarik sorunu olduğunu ortaya koydu” sözlerini kullandı. 

 

Orman memurlarının sayısı yangınlar öncesi azaltıldı

 

Yangınlardan önce orman çalışanlarının, orman muhafaza memurlarının sayısının azaltıldığını, bunun da büyük problemler yarattığını kaydeden Rabia, “Bu sayı arttırılabilir. Bu orman köylünün de geçim kaynağı. İstihdam sağlanması, ormanların korunması açısından önemli. Eskiden orman muhafaza memurları ormanı köylülerden korurdu şimdi ise köylüler ağaçları korumaya çalışıyor” dedi.

 

Suç duyurusunda bütün ihlallere yer verildi

 

Her ilde yapılacak olan şikayetlerin orman yangınlarının tamamıyla ilgili olduğunu belirten Rabia, “Suç duyurusu içinde usulsüz kesimlerle ilgili çalışma yapılmaması var. 2020 yılının Sayıştay Raporu’nda yangın eylem planının yapılmadığı, THK uçaklarının çalışmasının hızlıca yönetmelik şartnamesinin değişmesiyle engellendiği görünüyor. İklim değişikliği ile ilgili yasal değişiklik yapılırken orman varlığının korunması gerekirken memurların azaltılması da görevi kötüye kullanmaktır. Usulsüz ağaç kesimleri kamu görevleri tarafından yapıldı. Bundan orman bölge ve genel müdürlerinin de haberi vardı. Bu da görevi kötüye kullanmaktır. Engellemek yerine bu işlemi desteklediler. Hatta profesyonel araçlarla kesim yapıldı. Yine Sayıştay raporlarında maden sahalarındaki amaç dışı kullanımlar tespit edilmedi. Tespit edilenler için işlem yapılmadı. Maden sahalarının rehabilitasyon çalışmaları yapılmadı. Bütün bunlar suç duyurusunda var” şeklinde konuştu.

 

İç hukuk tükenirse AİHM ve BM’ye taşınacak

 

İç hukukun tüketilmesinin ardından AİHM ve BM’nin ilgili kurumlarına gidileceğini ifade eden Rabia, birçok uluslararası sözleşmenin de ihlal edildiğini belirtti. Rabia, “İklim krizinin bu kadar sert olduğu dönemde bir de Paris İklim Antlaşması imzalandı. Bunun geri dönüşü yok, ormanlarımız yok oluyor. Yok olan doğa küresel bir sorun ve doğaya karşı işlenmiş suç. Eko-kırım şimdi akademide tartışılıyor ama uygulamaya da geçilecek. Bunların hepsinin hesabı sorulacak. Normalde denetim Orman Genel Müdürlüğü’nün ama onun usulsüzlüğüne ilişkin İdare Mahkemesi’ne başvuruda bulunacağız. Yargısal bir makama taşınıyor artık” ifadelerini kullandı.

 

JINNEWS’TEN NOT: 8 HAZİRAN’DAN BERİ GÖZALTINDA TUTULAN MÜDÜRÜMÜZ SAFİYE ALAGAŞ VE EDİTÖRÜMÜZ GÜLŞEN KOÇUK BIRAKILINCAYA KADAR YAPTIĞIMIZ HABERLERDE ONLARIN İMZALARINI KULLANACAĞIZ.