İSTANBUL - Vegan Derneği’nin Bolu’daki “av ihalesinin” iptali için açtığı davanın ikinci ara kararında mahkeme heyeti, kızıl geyiklerin katledilmesine gerekçe üreten Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sunduğu belgeleri yetersiz buldu. İhale iptal edilirse emsal oluşturacak.

 

Vegan Derneği Türkiye (TVD) tarafından ulusal ve uluslararası düzeyde koruma altında olan kızıl geyiklerin yaşam hakkı için Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı 19 Ekim’de açılan davada ikinci ara karar çıktı. Mahkeme heyeti avın gerekliliğine ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sunduğu belge ve açıklamaları yetersiz buldu.

 

Mahkeme bakanlığın raporunu yetersiz buldu

 

Bolu İdare Mahkemesi Kasım ayı başında verdiği ilk yürütmeyi durdurma kararında, av ihalelerini açan Bakanlık’tan “dava konusu işlemin hukuki ve maddi” gerekçelerine dair ayrıntılı rapor istemişti. TVD’nin gönderdiği ikinci savunmanın da ardından mahkeme, Bakanlıktan bir kez daha “ihtilafa yer vermeyecek şekilde açıkça belirtilerek” yaş, cinsiyet gibi popülasyona dair ayrıntılı ön etüt çalışmalarına, envanter kriterleri ve tekniklerine dair ayrıntılı bilgi talep ederek ikinci kez “yürütmeyi durdurma” kararı aldı. Bu şekilde 15 kızıl geyiğin katledilmesi bir süre daha engellemiş oldu.

 

İhale iptal edilirse karar emsal niteliği taşıyabilir

 

Ara kararı sosyal medyada duyuran TVD diğer av davalarına örnek olması için yürütmenin bir an önce iptal edilmesi yönündeki çağrısını yineledi. Av ihalesi iptal edildiği takdirde, 28 Şubat 2022 tarihine kadar avı planlanan tüm hayvanlar katliamdan kurutulmuş olacak.

 

Akademisyenler katliama gerekçe üretti

 

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın avın gerekliliğinin kanıtlanması amacıyla uzman görüşü olarak mahkemeye sunduğu ancak mahkemenin yetersiz bulduğu ek dokümanların altında şu isimlerin imzası yer alıyor: Isparta Üniversitesi Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Yasin Ünal, Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi bölümünden Doç. Dr. Akif Keten ve İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğretim Üyesi Vedat Beşkardeş.

 

Bern Sözleşmesi’ne atıfta bulunuldu

 

Kızıl geyiklerin zararlı olduğu ve av faaliyetlerinin koruyucu veteriner hekimlik uygulaması olarak değerlendirilmesi iddia edilen rapora karşı TVD’nin mahkemeye sunduğu ikinci savunmada avcılık faaliyetlerinin etik, hukuk ve bilim dışı olduğu bir kez daha vurgulanarak, “Davalı savunma dilekçesinde, dava konusu avın sürdürülmesinin istendiği bölgedeki kızıl geyiklerin ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde neden zararlı sayılması gerektiğini, bu bölge özelinde kaç kızıl geyiğin belirtilen kriterler uyarınca zararlı olduğunu, bu kriterlerin yerine gelmesine dayanak gösterilebilecek bilimsel araştırma ve incelemeleri açıklayamamış, bu konuda veri sunamamıştır. Kızıl geyiklerin avlanmasına gerekçe olarak olası salgın hastalıklar gösterilmek istenmiş, ancak herhangi bir kızıl geyikte salgın hastalık tespit edildiğine veya salgın hastalığa yönelik bir emareye dair hiçbir açıklama yapılmamıştır. Salgın hastalık denen tehlike yalnızca bir olasılıktan ibaret olup somut verilerle bir salgın hastalık tehlikesinin bulunduğundan bahsedilemez iken, hayvanların avının hukuka uygun olduğunun söylenmesi halinde ne Bern Sözleşmesi’nin, ne de nesli tükenme tehlikesi altında olan hayvanların koruma statüsünün bulunmasının hukuken bir karşılığı kalmayacaktır” ifadeleri kullanıldı.

 

Bakanlık tarafından sunulan savunma dilekçesi ve eklerinde ise şu ifadeler yer aldı:

 

“* Kızıl geyik popülasyonuna dair envanterler gereği gibi hazırlanmamış ve yaklaşık sayılar verilmiştir. Dosyaya sunulan tüm Arazi İnceleme Raporları kelimesi kelimesine aynı biçimde düzenlenmiş, her birinde yuvarlak sayılar kendine yer bulmuştur.

 

* Kızıl geyik sayıları farazi bir şekilde belirlenmiştir. Sahada bulunan hayvanlara yönelik herhangi bir gözlem dahi yapılmadığı raporda açıkça görülmektedir.

 

* Üstelik av kararı, daha sayım dahi yapılmadan alınmıştır.

 

* Ek olarak, av kararı almak için yöredeki avcılara danışıldığı bildirilmiştir. Bu da bakanlıkça alınan kararların bilimsellikten ne kadar uzak ve yanlı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.”

 

Koruma kapsamında olmasına rağmen ava izin veriliyor

 

Kızıl geyikler, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin yanı sıra iç mevzuat dahilinde bakanlığın koruma altına aldığı hayvan listesinde yer alıyor. Buna rağmen yerli-yabancı avcı ve acente kotaları ile “devlet misafiri ve diplomat kotası” listesinde yer alan kızıl geyiklerin Bakanlığın çıkardığı Av Turizmi Uygulama Talimatı kapsamında av adı altında katledilmesine izin veriliyor.

 

2021-2022 av sezonunda kızıl geyiklerin yaşam hakları Tarım ve Orman Bakanlığı ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından en az 9 bin 300 TL’den, en fazla 37 bin 700 TL’den satışa çıkarılıyor. Katliama izin verilen iller ise şöyle: Bolu, Eskişehir, Bilecik, Ankara, Kütahya, Kastamonu, Çorum, Denizli, Afyonkarahisar ve Maraş.