Rojda Aydın

 

ŞIRNAK - Cudi Dağı eteklerindeki kömür ocağından çıkan suyun Nerdüş Deresi’ne akmasına tepki gösteren köylüler, hem içme suyu hem de bahçeleri için kullandıkları bu derenin kendileri için hayati önem taşıdığını vurguladı. Köylüler, bu sorunun bir an önce çözülmesini istiyor. 

 

Türkiye ve bölge kentlerinde orman yangınları, ağaç kıyımı,  geçtiğimiz yıl boyunca sürdü.  Ormanlık alanın yok edilmesinin yanı sıra canlı kıyımı da bu süreçte arttı. Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Şenoba beldesinde geçtiğimiz kasım ve aralık ayı içerisinde yaklaşık 500 dağ keçisi katledilmişti. Yıl boyunca yangınlarla anılan Cudi Dağı, bu kez de kömür ocaklarından çıkan suyun Nerdüş Deresi’ne akmasıyla gündeme geldi. Deredeki suyun kirlenmesi ise çevredeki köyleri de etkiledi. Şırnak’a bağlı Toptepe  (Avgamasya) köyünde yaşayan yurttaşlar, kirlenen dere suyunu tarım arazileri ve hayvancılık için kullanamazken, soruna bir an önce çözüm bulunmasını istiyor. 

 

‘Bahçelerimiz kuruyor’

 

Nerdüş Deresi’nde oluşan kirliliğe tepki gösteren yurttaşlardan Taybet Güngen, şimdiye kadar dereden hem içme suyu hem de tarımsal sulamada faydalandıklarını dile getiriyor.  Taybet, “Bu su Cudi’den geliyor. Kömür ocaklarının kirli suyu dereye karışıyor. Bütün bahçelerimizin meyveleri dökülüyor. Ektiğimiz meyve ve sebzelerin hepsi çürüyor. Meyve ve sebzeleri tüketemiyoruz. Bir yandan bu kirli su akıyor, bir yandan da kömür tozları. Kömür ocaklarının kirli suyunu bu dereye bırakmalarını istemiyoruz. Yetkililer bir an önce önlemler alsınlar. Bazen bu suyu içmek için ve yemekte kullanıyoruz. Tüm bahçe ve tarım arazilerimiz dereden akan kirli sudan dolayı kurudu. Bu su ile bulaşıklarımızı bile yıkayamıyoruz. Bu su Cudi’nin dağlarından akıp geliyor. Ama kömür ocakları yaşamımızı zorlaştırıyor” diyor. 

 

‘Gereken önlemler alınsın’

 

Kömür ocaklarının ve fabrikaların bölgeden kaldırılmasını isteyen Taybet şunları dile getiyor: “Kömür ocaklarının bölgede kurulmasıyla doğamız yok edildi. Biz bölgede fabrikaların olmasını istemiyoruz, hepsini kaldırsınlar. Evet, kömür bizlere lazım, ama doğamızı katlederek olmaz. Hayvanlarımızı buraya getirip sulayamıyoruz. Çünkü su çok kirli. Dere kömür akıyor. Yazın ormanlarımız hepsi yakıldı ve ağaçlarımı kesildi. Biz geçimimizi bu ormanlar ve doğamız üzerinden yaparken, ama şimdi her şey yok ediliyor. Biz burada hayvancılık üzerinden geçimimizi sürdürüyoruz. Derenin kömür akması hastalığa da davetiye çıkarıyor. Doğamız bilinçli bir şekilde katlediliyor. Biz bu saldırıları kabul etmiyoruz. Dereye kömür akmaması için gereken önlemlerin alınmasını istiyoruz.”  

 

‘Kömür ocakları doğayı talan ediyor’

 

Deredeki sudan yararlanamadıklarını kaydeden Huri Nas ise dereye yakın olan bahçelerinin kuruduğunu belirtiyor. Huri, derenin birkaç kömür ocağı yüzünden kirlendiğini vurgulayarak tepkisini şu sözlerle gösteriyor: “Ektiğimiz ürünlerin bir kısmı çürüdü. Bunları sökmek zorunda kalıyoruz. Bu su, Cudi Dağı'nın ortasından çıkan çok değerli ve bu bölge için hayati önem taşıyan bir sudur. Hayati önem taşıyan bu suyun mutlaka temiz tutulmasını istiyoruz. Dere adeta sadece kömür akıyor. Biz suyu ne içebiliyoruz ne de kullanabiliyoruz. Eskiden biz bu suyu hem içip hem kullanıyorduk. Ama Cudi Dağı eteklerinde kurulan kömür ocaklarından dolayı doğamız talan ediliyor, sularımız kömür akıyor. Meyve ve sebzelerimizin hepsi kuruyor ve çürüyor. Suların kirlenmesi hastalığa davetiye çıkarıyor. Bu soruna bir an önce çözüm bulunmasını istiyoruz. Köylüler olarak mağdur kalıyoruz.”