Rojda Aydın

 

ŞIRNAK - Şırnak merkez ile Uludere ilçesi arasında bulunan 60 kilometrelik dere yatağında DSİ tarafından yapılan 8 baraj yapımı neredeyse biterken, sular altında kalan Beyaz Köprü’nün ardından Bağlı (Qaliq) köyü de sular altında kalmaya başladı.

 

Şırnak ve ilçelerinde bulunan vadiler üzerinde 2009 yılında Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından yapımına başlanan barajların inşası neredeyse bitmek üzere. İl merkezi ile Uludere ilçesi arasındaki 60 kilometre uzunluğunda olan vadideki dere üzerine yapılan 8 barajın yapımı ise bitmek üzere. Uludere’ye bağlı Elcan (Kêriya Reş) köyünde bir baraj, Hîlal (Şêxan) beldesinde bir baraj, Bağlı (Qaliq) köyünde bir baraj, Taşdere (Nêrweh) köyünde girişte bir ve çıkışta ise bir baraj, Işıkveren(Bilîh) köyünde bir baraj, Ortabağ(Kiror) köyünde bir ve Behnova Êwil köyünde ise bir baraj olmak üzere toplamda 8 baraj yapıldı.

 

Bir köy sular altında kaldı

 

Hîlal (Şêxan) ilçesinde Beyaz Köprü (Pira Spî) baraj suyunun tutulmasının ardından sular altında kalırken, 2 ay önce de Bağlı (Qaliq) köyünde baraj suları tutulmaya başlandı. Baraj sularının tutulması nedeniyle Bağlı köyünde birçok ev ve arazi sular altında kalmaya devam ediyor. Öte yandan Taşdelen (Nêrweh) köyünde hem giriş hem de çıkışta yapılan barajların da sularının tutulma olasılığı nedeniyle orada bulunan tüm evler ve tarlalar da sular altında kalacak.    

 

Yüzlerce ağaç kesildi

 

Aynı zamanda yapılan barajlardan dolayı ekolojiye de büyük zarar verildi. Çok sayıda hayvanın yaşadığı bölgelerdeki yüzlerce ağaç kesilirken, birçok tarım arazisi ise kullanılamaz hale geldi. Her 10 kilometrede bir bulunan barajlardan dolayı zaten debisi yüksek olmayan dere yatakları kurumayla yüz yüze kaldı. Söz konusu durum dere boyunca tarım ile uğraşan köylüleri de etkiledi.  Yine baraj yapımlarının bitiminden sonra sular altında kalacak yolların yerine birçok alanda yeni yol çalışması için kazı çalışmaları da devam ediyor. Onlarca kepçe tarafından kazılan dağlarda da yüzlerce ağaç kesilerek yok edildi. Evleri sular altında kalacak yurttaşların ise Cizre girişinde yapılan TOKİ konutlarına yerleştirileceği iddia ediliyor.

 

15 ev sular altında kaldı

 

İki aya yakın bir süredir Bağlı (Qaliq) köyünde yapılan baraj tutulması sonra evlerin sular altında kalmasıyla orada bulunan yurttaşların Uludere ilçesine ve yakın köylere göç ettiği öğrenildi. Evi sular altında kalacak olan Meryem Kara (65) ise hala evini terk etmedi. Yapılan barajlardan dolayı yaşamlarının tehlikede olduğunu söyleyen Meryem, “15’e yakın ev tamamen suyun altında kaldı. Şu an 20’ye yakın ev ise suyun altında kalmakla yüz yüze. Bunlar da birkaç güne suyun altında kalacak. Buradaki insanların hepsi evleri sular altında kaldığı için çevre köylere ve ilçeye yerleştiler. Köylere ve ilçeye göç edenler ise kiralık evlerde oturuyorlar. Şu an baraj suyu benim evime de yakın. Benim evimde kısa bir süre içerisinde sular altında kalabilir. Burada can güvenliğimiz yok. Ama maddi anlamda imkanlarımız olmadığı için evlerimizi terk edip çıkamıyoruz” dedi.

 

‘Bizleri yüzüstü bıraktılar’

 

Yapılan barajlar karşılığında evlerini terk eden ailelere 80 ila 150 bin arası para verildiğine dikkat çeken Meryem, “Verilen paralarla halk hiçbir yerde ev alamaz. Peki, bizim tarlalarımız ve arsalarımız ne olacak? Devlet bizi şu an borç altında bıraktı. Buradan çıkan bazı aileler devletten çadır istedi içinde kalmak için ama vermediler. Bize ‘size para verdik gidin o parayla ev alın ya da yapın’ diyorlar. Bizimle resmen alay ediyorlar. Bizleri yüzüstü bıraktılar. Biz buradan çıkmak için şu an kendi imkanlarımız ile ev yapıyoruz. Evimiz yapıldıktan sonra bizde buradan çıkacağız. Şimdi çıksak gidecek bir yerimiz yok. Zaten bizlere çadır verilmiyor. Aynı zamanda burada bulunan hayvanlarımız da zarar görüyor. Hakkımızı vermedikleri için bizler dava açtık. Ama şu ana kadar davamızda bir gelişme yaşanmadı. Ama biz açtığımız davadan geri adım atmayacağız” diye konuştu.