Botan Vadisi ‘güvenlik’ barajları yüzünden sular altında kalacak 2017-10-04 09:12:27 Şilan Özhan   SİİRT - 'Güvenlik' gerekçesiyle yapılacak olan 16 baraj ile tarihi ve doğal güzelliğiyle bilinen Botan Vadisi ile birlikte 47 köy sular altında bırakılacak. Siirt'te birçok tarihsel, kültürel mekan ve yapıyı da sular altında bırakacak olan barajlar aynı zamanda nar, fıstık ve menengiç gibi ürünlerin organik üretimini de bitirecek.   Siirt'te bulunan Botan Vadisi hem tarihi açıdan hem de Siirtliler açısından büyük bir öneme sahipken, doğal güzelliğiyle de dikkat çekiyor. Tarih boyunca türkülere ve masallara konu olan Botan Vadisi, bugün yapılan barajlarla sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya. Yıllarca köyler yakılarak insansızlaştırılmak istenen Botan Vadisi’nde bugün ise 'güvenlik' gerekçesiyle barajlar yapılarak aynı politika farklı biçimlerde devam ediyor. Bölgede yoğun olarak yaşam bulan Koçerlik geleneği de Botan Vadisi'nin yok olmasıyla birlikte tehlike altına girecek.   Tarihi köprü, cami, kale, han, değirmen, kilise kalıntıları, vadinin iki yakasında bulunan köy, bahçe, mera, piknik alanları ve tarım alanları yapılacak barajlarla sular altında kalacak.   Zivzik narı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya   Büyük bir kısmı barajlarla birlikte sular altında kalacak olan Siirt'te en son yapılan kazı çalışmalarında Tillo İlçesi’nde 6 bin yıllık tarihe sahip bir kent ortaya çıkarılmıştı. Öte yandan Zivzik Köyü'nün 3 kilometre uzağında Norveç menşei bir şirket tarafından Botan Nehri üzerinde başlanan Çetin Barajı yakınında bulunan ve Şirvan'a bağlı Zivzik Köyü'nün büyük bir kısmını sular altında bırakacak. Köyün ismiyle özdeşleşen Zivzik narı da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor.   Botan Çayı üzerinde 16 baraj yapılacak   Botan Çayı üzerinde yapılan barajların yanı sıra Ilısu Barajı da Botan Çayı ve vadisi üzerinde ciddi bir tahribata ve kayba yol açacak. Tarihsel ve kültürel bir geçmişe sahip olan Botan Çayı üzerinde toplam 16 baraj yapılacak. Şirvan'dan başlayarak Cizre'ye kadar yapılacak olan bu barajlardan Çetin, Limak, Kirazlı ve Pervari barajları bitmiş durumdayken, 2'si proje aşamasında 10 tanesi ise yapım aşamasında.   Bölge barajlarla insansızlaştırılmak isteniyor   90'lı yıllarda köy yakmalarla boşaltılan bölge köylere geri dönüşlerle birlikte şimdi de 'güvenlik' gerekçesiyle yapılan bu 16 barajla insansızlaştırılmak isteniyor. Barajların yapımında yerel halkın çalışacağı ve bu şekilde insanlara istihdam alanı açılacağı söylenerek halk baraj fikrine alıştırılmak isteniyor. Fakat barajların inşasında söz verildiği gibi yerele iş alanı açılmadı. Barajların bölge halkına sosyal ve ekonomik açıdan hiçbir faydası olmazken, halk arazileri kamulaştırıldığı için evlerini de satmak zorunda bırakılarak göçe zorlanıyor.   Göçe zorlanan bölge halkı asimilasyon   Barajlar aynı zamanda bölgede bulunan halkın metropollere göç etmesine neden olarak hem asimilasyonu hem de sosyal bozuklukları beraberinde getirecek. Tarihlerinden ve dillerinden uzaklaştırılan bölge halkı yaşama alışkın oldukları hayatlardan koparılarak hiç bilmedikleri hayatlar yaşamaya zorlanacak. Yaşanan sosyal bozukluklar nedeniyle özellikle çocuklar tarih ve kültürlerinden uzak büyüyecekleri için psikolojik ve yaşamsal anlamda birçok zorlukla karşılaşacak ve travma yaşamalarına neden olacak. Öte yandan metropollere göç etmek zorunda kalan bölge halkını en çok etkileyecek durumlardan biri de işsizlik olacak.   Siirt'te 47 köy sular altında kalacak   Yapılan barajlarla beraber Siirt'te 47 köy sular altında kalacak. Binlerce yıllık bir hafıza bu köylerle beraber sular altında kalacak. Siirt ve Şırnak arasında bulunan topraklar barajlar nedeniyle verimini yitirecek ve nar, fıstık, menengiç gibi ürünlerin organik üretimi artık yapılamayacak. Siirt'in en güzel manzarasına ev sahipliği yapan Botan Vadisi Siirt'e gelenlerin görmeden dönmedikleri bir yer. Botan Vadisi'nin sular altında kalmasıyla birlikte zaten çok da iyi durumda olmayan turizm de bitirilmiş olacak.