HABER MERKEZİ - Nobel ödüllü Yemenli barış aktivisti Tevekkül Karman adına kurulan vakfın İstanbul'daki Yemen konferansında uluslararası aktörlere ülkedeki iç savaşı bitirme çağrısı yapılarak, savaş suçu işleyenlerin yargılanması istendi.

    

Yemen'de üç yıldan uzun bir süredir devam eden iç savaşı bitirmek üzere çözümlerin tartışıldığı ve İstanbul'da düzenlenen bir konferansta Birleşmiş Milletler'in de (BM) aralarında olduğu uluslararası aktörlere çağrı yapıldı. Nobel ödüllü Yemenli barış aktivisti Tevekkül Karman adına kurulan vakıf tarafından düzenlenen konferansta, savaşın bir an önce sonlandırılmasının yanı sıra, çatışmalar boyunca savaş suçu işlediği düşünülen kişilerin uluslararası bir mahkeme tarafından yargılanması talebinde bulunuldu.

 

'Suça karışan uluslararası aktörlerde yargılanmalı'

 

Konferansta, BM'nin gözetimi altında oluşturulacak bir mekanizma ile Yemen'de barışçıl ve meşru bir iktidar devrinin yapılması gerektiği vurgulanırken, taslak bir anayasa oluşturulması ve seçimlerin düzenlenmesi için girişim yapılması gerektiği duyuruldu. Katılımcılar ayrıca oluşturulması istenen uluslararası mahkemede sadece yerel değil, aynı zamanda suça karışan uluslararası aktörlerin de yargılanması gerektiğini kaydetti.

 

'Yemen'i kontrol etme çalışmalarını durdurun'

 

Konferansta söz alan barış aktivisti Tevekkül Karman, Riyad ve Abu Dabi yönetimlerine çağrıda bulundu. Tevekkül, bu iki ülkenin yönetimlerinden Yemen'e yönelik yapıcı olmayan müdahalelerini bitirme ve Aden ile Taiz'de birçok Yemenliyi öldüren terörist grupları ve silahlı milisleri desteklemeye son verme talebinde bulundu. Tevekkül ayrıca Tahran'a da seslenerek, "İran'daki mollaların Husi milislerini destekleyerek Yemen'i kontrol etme çalışmalarını durdurmasını istiyorum" dedi.

 

2011 yılında Tunus'tan başlayarak Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki birçok ülkeye sıçrayan Arap Baharı'nda Yemen'in eski Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih'in istifasına giden protestolarda oynadığı rol dolayısıyla Tevekkül aynı yıl Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü.

 

İstanbul'daki toplantı, BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths'in Ekim ayında tarafların masaya oturacağı bir barış görüşmesinin "bir ay içinde" yapılmasının hedeflendiğini duyurması sonrası gerçekleşti.

 

Savaşın son cephesi Hudeyde

 

Yemen'de merkezi yönetim ile Husiler arasında devam eden çatışmalar, ülkenin Kızıldeniz kıyısındaki Hudeyde kentinde yoğunlaşmış durumda. 2014 yılında Husilerin eline geçen ve işlek limanının ülkeye getirilen malların dörtte üçünün giriş kapısı olduğu kent aylardır kuşatma altında. Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyon ise Cuma günü bir açıklama yaparak kentin ele geçirilmesi için yeni bir harekâta başladıklarını duyurdu. BM tarafından dünyanın en büyük insani krizi olarak nitelendirilen iç savaşı bitirmek için yapılan barış girişimleri ise şu ana kadar başarısız oldu. Yaklaşık 28 milyon nüfuslu ülkede yaklaşık 10 bin insanın hayatını kaybettiği ve 15 milyondan fazla Yemenlinin temel sağlık hizmetlerinden mahrum kaldığı ve açlık sınırında olduğu tahmin ediliyor.

 

BM: Yemen yaşayan ölüler ülkesine dönüşebilir

 

BM Dünya Gıda Programı, ülkedeki çatışmalar nedeniyle açlıkla mücadele eden Yemenlilere gıda yardımlarını iki katına çıkaracak. BM sözcüsü aksi halde Yemen "Bir deri bir kemik kalmış insanlar ülkesine dönüşecek" dedi. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) Yemen'de ayda 14 milyon kişiye ulaştırılmak üzere gıda yardımını iki katına çıkaracağını açıkladı. Örgüt, böylece iç savaşın pençesindeki ülkede nüfusun yarısına yardım sağlamayı hedefliyor.

 

BM Dünya Gıda Programı tarafından Cuma günü Cenevre'de konuya ilişkin bir açıklama yapıldı. Örgütün sözcüsü Herve Verhoosel, şu ana kadar 8 milyon kişiyi kapsayan insani yardımların arttırılacağını ve 14 milyon kişiye yardım yapılmasının planlandığını söyledi. Çatışmaların bir an önce sona ermesi gerektiğini vurgulayan sözcü, "Aksi halde Yemen yaşayan ölüler, bir deri bir kemik kalmış insanlar ülkesi olacak" dedi.

 

14 milyon kişinin, ülke nüfusunun yarısına tekabül ettiği belirtilen açıklamada, çatışmalar sürerken yardım ulaştırabilmenin zorluklarına da dikkat çekildi. "Kitlesel açlığın önüne geçmek için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini" söyleyen sözcü, "14 milyon insana ulaşma hedefinin büyük bir lojistik ve finansal destek ile sosyal yardım ve hazırlık süreci gerektirdiğini" söyledi.

 

Hudeyde'de çatışmalar şiddetlendi

 

Suudi Arabistan'ın öncülüğündeki uluslararası koalisyonun desteklediği hükümet güçleri, İran destekli Husilerin elindeki Hudeyde'nin tamamında kontrolü sağlamak üzere operasyonu sürdürüyor. Kızıl Deniz'e açılan kapı konumundaki liman şehri Hudeyde, Yemen'deki iç savaşta insani yardım ve gıdanın ülkeye ulaştırıldığı önemli noktalardan biri. Uluslararası yardım örgütleri Hudeyde'ye yönelik bir operasyonun bölgedeki insani yardım çalışmalarına ağır darbe vuracağı uyarısında bulunmuştu.

 

Barış görüşmeleri ertelendi

 

Diğer yandan Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths'in ülkede iç savaşın taraflarını bu ayın sonuna kadar barış görüşmeleri için masaya oturtma hedefini 2018 yılı sonuna ertelediği belirtildi. Yemen'deki durumu "dünyanın en büyük insani krizi" olarak değerlendiren BM'nin verilerine göre savaşta 28 binden fazla insan hayatını kaybetti. Bu sayı içindeki yaklaşık 10 bin sivilin bombalı saldırılarda yaşamını yitirdiği belirtiliyor.