HABER MERKEZİ - Suudi Arabistan'da her ne kadar kadınların sosyal yaşama katılımı önünde kim reformlar yapılsa da erkek egemenliği üzerinden bir yönetimin söz konusu olması nedeniyle kadınlar cinsiyet eşitsizliğine karşı "Daha fazla eşitlik" çağrısı yapıyor. 

 

Dünyada ve Ortadoğu'da kadınların kazanılmış haklarının neredeyse tamamının engellendiği ülkelerin başında gelen Suudi Arabistan'da kısmen de olsa son bir yıl içerisinde toplumsal açıdan birçok reform gündeme geldi. BBC Türkçe'nin haberine göre, hayata geçirilen bu reformlardan biri de kadınların araç kullanabilmeleri, stadyumda futbol maçı izlemeleri ve benzeri durumlar oldu. 

 

Hakkını arayan kadın 'tehdit' olarak görülüyor

 

Sosyal yaşamda yapılan yeniliklerle yasakların kaldırıldığı izlenimi verilse de kadınlar için asıl sorun ülkede halen devam eden erkek egemenliğinin hüküm sürmesi. "Daha fazla eşitlik" çağrısı yapan kadın hakları savunucularının tehdit altında olduğu ülkede geçtiğimiz ay bir grup kadın hakları savunucusu "güvenlik ve istikrar için tehdit" iddiasıyla gözaltına alınmıştı. 

 

Cinsiyet eşitsizliğinde 144 ülke içinde 138'inci sırada yer alan ülkede kadınlar hala birçok hakkını elde etmiş değil. İki yıl önce yerel seçimlerde ilk kez oy kullanabilen kadınlar hala bir erkeğin izni olmadan hiçbir şey yapamıyor. 

 

Her şey vasi iznine bağlı 

 

Ülkede halen devam eden vasilik sistemine göre, kadınlar pasaport almak ya da başka bir ülkeye seyahat etmek için erkeğin iznini almak zorunda. Çalışmak, okula girmek, hatta bazı sağlık hizmetlerine erimek de vasinin iznine bağlı. 

 

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) dahil birçok kurum, bu sistemin kadınlara reşit olmamış kimseler muamelesi yaptığını söyleyerek tepki gösteriyor. Baba, erkek kardeş, ya da erkek akrabadan oluşan vasiler, kadınların evlilik ya da boşanma gibi kararlarına da müdahale edebiliyor. 

 

Kadınların emeği erkeğe gidiyor

 

Boşanma halinde olan bir kadının belli bir yaşın üzerindeki çocukların velayetini almak için büyük bir mücadele vermesi gerekiyor. Vasiler de istemedikleri takdirde bu gibi kararları alması için kadına izin vermeyi reddedebiliyor.  Bu yüzden ülkede kadınlar, zorla evlendiriliyor, cinsel saldırıya maruz kalmak zorunda bırakılıyor. Ya da emeği karşılında elde ettiği gelirini erkek vasilere devretmeye zorlanıyor. 

 

Suudi Arabistan da dikkat çeken bir diğer sorun ise kadınların giyimine müdahale edilmesi. Kamusal alanda kadınlar yüzünü örtmek zorunda değil, ama baştan ayağa kadar vücutlarını giysilerle kapamaları zorunlu. Bu kurala uymayan kadınlar ise ahlak polisi tarafından hakarete maruz bırakılıyor. 

 

Öte yandan ülkeye seyahat eden ve Suudi olmayan kadınlarsa daha rahat giyinebiliyor. Müslüman olmayanlar da saçını örtmek zorunda değil.