İrlanda’da kürtaj yasağına karşı 25 Mayıs’ta referandum yapılacak 

2018-05-22 16:44:02


	 

	HABER MERKEZİ – İrlanda’da 25 Mayıs Cuma günü, yıllardır tartışılan ve kürtajı yasaklayan düzenlemenin kaldırılıp kaldırılmaması oylanacak.

	 

	İrlanda’da Cuma günü kürtajı yasaklayan düzenleme ile ilgili referandum yapılacak. İrlandalılar, 25 Mayıs'ta ülkede yıllardır tartışılan ve kürtajı yasaklayan yasal düzenlemenin kaldırılıp kaldırılmamasını oylayacak.  Söz konusu düzenlemeye göre kürtaj yasağını ihlal edenlere 14 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor. 

	 

	Ülkede 2012 yılında kürtaj talebi reddedildiği için gebe bir kadının hayatını kaybetmesi, dönüm noktası olmuştu. Katolik kilisesinin güçlü olduğu İrlanda, kadın haklarını ihlal etmekle suçlanıyor. 

	 

	Kadınlardan ‘benim bedenim benim kararım’  tepkisi

	 

	Ülkede, kürtaj yasağının sürmesi gerektiğini savunanlar, doğmamış bebeklerin “kutsal yaşam hakkının” korunması gerektiğini söylüyor. Kadın hakları savunucuları ise, "benim bedenim benim kararım" diyerek, yasaya tepki gösteriyor.

	 

	35 yıldır sadece hayati durumlarda kürtaj yapılıyordu

	 

	İrlanda anayasasında 1983’ten bu yana yürürlükte olan 8. değişiklik maddesine göre, ülkede kürtaja sadece doğrudan gebelikle bağlantılı hayati bir tehlike söz konusuysa izin veriliyor. Cinsel saldırı sonucu oluşan gebelik durumlarında dahi kürtaj yasak. Fetal büyüme bozuklukları tespit edilse dahi kürtaja izin verilmiyor. Anne ve bebeğin yaşam hakkının eşit derecede korunduğu iddia edilen söz konusu düzenlemede şu ifadeler yer alıyor: "Devlet doğmamış bebeklerin yaşam hakkını, annenin yaşam hakkıyla eşdeğer tutarak tanır ve bu hakkı yasalarla teminat altına alır. Bu hakkın korunması için uygulanabildiği ölçüde yasal yetkilerini kullanır."

	 

	‘Evet’ oyları kazanırsa 12 haftaya kadar yasak kalkacak

	 

	Referandumda, halka, “gebeliğin sonlandırılmasına ilişkin anayasaya eklenen 8. değişiklik maddesinde değişiklik isteyip istemedikleri” sorulacak. “Evet” oyları kazanırsa, 12 haftaya kadar olan gebeliklerde kürtaj yasağı kalkacak. 12 haftadan 24 haftaya kadar olan gebeliklerde yapılan başvurularda ise, annenin ya da fetüsün hayati tehlikesi olması şartı aranacak.

	 

	İrlanda’da kürtaj konusu

	 

	İrlanda, kürtaj yasası nedeniyle Avrupa'nın en fazla tepki çeken ülke ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni ihlal etmekle suçlanıyor. Nüfusunun büyük çoğunluğu Katolik olan ülkede kilise, kürtaj konusunda çok net kırmızı çizgilere sahip. Referanduma kadar uzanan kürtaj tartışması esasen 6 yıl önce gündeme gelmişti. 17 haftalık gebe Savita Halappanavar'ın ağrıları ve düşük yapacağı endişesiyle yaptığı kürtaj başvurusu reddedildi ve kadın kısa süre sonra hayatını kaybetti. Yapılan otopside, kadının ölüm sebebi, kan zehirlenmesi olarak belirlendi. 

	 

	Kadınlar, parlamento binasının önünde toplantı ve yasanın değiştirilmesi çağrısında bulundu. Kürtaj yaptıramayan kadınların intihar ettiği haberleri ile hükümetin üzerindeki baskı da büyüdü.

	 

	Neden şimdi?

	 

	Birleşmiş Milletler (BM) ise,  "ayrımcı ve acımasız" olarak niteledikleri uygulamanın değiştirilmesi için ağırlığını asıl olarak 2016 yılında koydu. Kürtaj için başka bir ülkeye seyahat etmek zorunda kalan Amanda Mellet adlı İrlandalı kadının davası bunda rol oynadı. Ülkesinden uzakta kürtaj olan kadına, hastane yetkilileri ölü fetüsten kalanları orada bırakmak dışında bir seçenek tanınmadı. Üç hafta sonra ise anne, yakılan fetüsün küllerini kargoyla gönderilen bir kutuda buldu. BM'ye yaptığı şikayet sonucu İrlanda kadına tazminat ödemek zorunda kaldı. Bu da referandum çağrılarını cesaretlendirdi.

	 

	Hükümet tarafından kurulmuş olan özerk Yurttaş Meclisi'nde yapılan oylamada, yasa değişikliği isteyenler çoğunlukta çıktı ve hükümet, 2017'de kürtajı oylamak için referanduma gidileceğini duyurdu.

	 

	Son 35 yılda kürtaj konusunda 6 farklı referandum yapıldı ama geçmiştekiler hep halihazırdaki yasada küçük ve sınırlı bir gruba yönelik değişiklikleri oyladı. Kadınların protestoları sonucu yasa "kadının hayatının tehlikede olduğu durumlarda" kürtajı serbest hale getirdi, ancak değişiklik birçok kişiyi tatmin etmedi. Bazılarına göreyse bu değişiklik zaten gereğinden fazlaydı.

	 

	Yasanın iptalini isteyenler ise, kadın hakları ihlali diye niteledikleri uygulamanın İrlanda için bir utanç kaynağı olduğu görüşünde.

	 

	Bazı siyasiler ve hak savunucuları, özellikle cinsel saldırı sonucu yaşanan hamileliklerde kürtaj yasağının "yeniden travma" yarattığını vurguluyorlar. Kadınlar, yasal bir mazeret sunmak zorunda kalmadan kürtaj yaptırabilmeyi talep ediyor.