HABER MERKEZİ - Ortadoğu’da kadın devrimini filizlendiren Rojava Devrimi 7 yılını geride bıraktı. Bin yılların kalıplaşan erkek egemen zihniyetine karşı Rojava'da açılan savaşta kadınlar 7 yılda büyük zihniyet devriminin öncülüğünü etti.

 

Dünya ve insanlık tarihi kuşkusuz ki sayısız devrimler ile dolu. Takvim yaprakları 19 Temmuz 2012’yi gösterdiğinde yeni bir devrimin adı kazındı tarih sayfalarına. Bu devrim Rojava Devrimi idi. Rojava Devrimi’ni diğer devrimlerden ayıran en önemli özelliği  kadın öncülüğünde ve kadın özgürlüğünü esas almasıydı. Sayısız kadın için karanlık bir maziye sahip olan Ortadoğu’da devrimin meşalesi yakıldı ve bu meşale Kürt kadınların ellerinde yükseldi. Ortadoğu’ya yeni bir soluk getiren bu devrim, dünya kadınlarına da ilham olmayı başardı. 

 

3’üncü yol çizgisi benimsendi

 

Suriye’de iç savaşın baş gösterdiği 2011’den sonra 19 Temmuz 2012’de ilk Kobanê kantonunda adımları atılan devrim için Kürt güçleri örgütlülüklerini büyüterek 3’üncü yol çizgisini benimsedi. Kobanê’den sonra Efrîn ve Cizîrê kantonlarına yayılan devrimin ateşi kısa sürede askeri alanda Halk Savunma Birlikleri / Yekineyên Parastina Gel (YPG) ve Kadın Savunma Birlikleri / Yekineyên Parastina Jin’ın (YPJ) kurulması ile beraber daha da güçlendi. Yerelde kurulan komün ve halk meclisleri ile halka 3’üncü yol anlatıldı ve halkın kendi demokratik sistemine öncülük etmesi sağlandı.

 

Yekitiya Star’dan Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi’ne 

 

Rojava devrimiyle kadınlar mücadele düzeylerini de yükseltti. Demokratik, örgütsel, diplomatik, siyasal ve kültürel açılardan erkek egemen zihniyete karşı çalışmalarını daha da büyüterek geliştirdi. Kürt kadınları iktidar sistemine karşı kadınların özgürlüğü ve toplumun öncülüğüne soyunan bir mücadele yürüttü ve bunu tüm dünyaya mal etti. 2011’de oluşturulan Mala Jin’da (Kadın Evi) örgütlenen kadınlar, sokak sokak kadına yönelik her türlü ayrımcılık, hak ihlali ile mücadelede direk rol alarak, zaman içinde tüm toplumun adalet mekanizması için başvurduğu ilk merci olma özelliğini kazandı. Özerk yönetim bünyesinde Kadın Adalet Meclisi kuruldu. Meclis, kadın lehine pozitif hukuku oluşturuyor. Rojava Toplumsal Sözleşmesi'nin 27'nci maddesinde "Kadınların siyasi, toplumsal, ekonomik, kültürel ve her türlü yaşam hakkı vardır" ibaresi yer alırken, 28'inci maddesinde ise "Kadınlar, her türlü cinsiyet ayrımını kaldırma, reddetme ve öz savunma hakkına sahiptir" ifadeleri bulunuyor.

 

Kadınlar bununla da yetinmedi meclisler açtı, eğitim alanları oluşturdu, siyasi, düşünsel, öz savunma ve örgütsel çalışmalar yürüttü. Aradan geçen 7 yılda kadınlar önce Kongreya Star, ardından ise örgütlü alanlarını daha da genişleterek Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi çatısı altında birleşmeyi başardı. 

 

Kadın akademilerinde zihniyet değişimi hedeflendi

 

2012’den sonra Yekitiya Star öncülüğünde, birçok kentte açılan kadın akademilerinde, kadınların ahlaki ve politik toplumun inşasındaki rolü üzerine eğitim çalışmaları yapıldı. Binlerce kadına eğitimler ile ulaşılarak Jineoloji bilimi ve tartışmaları da yürütüldü. Lise ve üniversitelerde Jineoloji ders olarak verilmeye başlandı. 18 Mayıs 2019’da Jineoloji Akademisi'nde yer alan enternasyonalistlere ait Andrea Wolf Enstitüsü açıldı ve 12 ülkeden 22 kadınla ilk eğitim devresi yapıldı. Arap kadınlara özgü eğitim devreleri açıldı ve eldeki materyaller Arapçaya çevrildi. Akademiler zihniyet değişimi ile çıktıkları yolda şimdi de Kuzey ve Doğu Suriye’nin tüm bölgelerinde erkeklere özel eğitimler vermeye başladı. Yoğun ilginin gösterildiği eğitimlerde erkekler kadınlara karşı özeleştirilerini veriyor, zihniyet değişimleri için de ilk adımları atıyor. 

 

Kadınlar için farklı bir deneyim: Jinwar

 

Yine Jineoloji Akademisi, PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın da önerdiği ve dünya örneklerinde Kenya'da bulunan Umoja, Brezilya kırsalındaki Noiva do Cordeiro gibi köylerden esinlenerek Dirbesiyê’de sadece kadınların yaşadığı Jinwar köyünü inşa etti. Kadın mimarlar tarafından tasarlanan ve ekolojik evlerin yapıldığı Jinwar’a kadınlar aileleri ile yerleşmeye başladı. Burada yaşayacak olan kadınlar için ortak yaşam sözleşmesi hazırlandı. Kadınlar için özel eğitim devreleri başlatıldı. Kadınlar, sağlıktan eğitime, ekonomiden sanata kendilerini geliştirdi ve yaşam alanlarında söz sahibi oldu. Her gün onlarca ziyaretçi kabul eden Jinwar, kadınlar için farklı bir deneyim oldu. 

 

Eşbaşkanlık sistemi ile kadınlar yönetimlerde

 

Devrimin ilk yıllarında her üç kantonunda demokratik özerk yönetimlerin ilanından sonra kadınlar yönetimin tüm kurumlarında yerlerini aktif bir şekilde aldı ve bu sistemin yürütülmesinde rol sahibi oldu. Tüm kurumlarda geçerli olacak şekilde eşbaşkanlık sistemi hayata geçirildi. Yine halk meclisleri ve komünlere yüzde 50 cinsiyet kotası getirilerek, seçilecek olan üyelerde kadın erkek sayısında eşitlik esas alındı. 

 

DAİŞ kadınların eli ile yenilgiye uğratıldı

 

Savunma alanında da büyük bir rol sahibi olan kadınlar, ilk devrim ateşinin yakıldığı 2012’den bugüne mücadele ve öz savunmada farkını ortaya koydu. İlk olarak YPJ’de örgütlenen kadınlar daha sonra asayiş, trafik denetimi gibi alanlarda da yerlerini aldı. Kadınlar, DAİŞ çetelerinin Suriye topraklarında fiili olarak bitirilmesinde en ön saflarda sıcak cephelerde savaştı. Dêrazor’da DAİŞ çetelerine diz çöktüren kadınlar, Rojava devriminde önemli bir misyona sahip olduklarını da kanıtladı. Kadınlar kendilerine karanlığı yaşatan DAİŞ çetelerinin yargılanmasında aktif olarak yer almak istediklerini her fırsatta dile getiriyor.  

 

Kadınlar diplomasi ve siyasette de büyük rol sahibi

 

Devrimin ilk yıllarından itibaren kadınların diplomasi ve siyaset alanında aktif rol alması, dünya gündeminde de oldukça yer edindi. Son dönemde DAİŞ’in fiili olarak varlığına son verilmesi ile birlikte diplomasi görüşmelerine ağırlık verildi. Bu yıl içerisinde Demokratik Suriye Meclisi (MSD) Başkanı İlham Ehmed’in ABD Başkanı Donald Trump ile ABD’de görüşme gerçekleştirmesi ve YPG Komutanlarından Nesrin Abdullah ile Demokratik Suriye Güçleri (QSD) temsilcileri ile birlikte Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Paris’te Elysée Sarayı’nda yaptığı görüşmeler dünya basını tarafından yakından takip edildi.  

 

Arînlerden Avestalara Ortadoğu’da tarih kadınların eli ile tekrar yazıldı, yazılmaya devam ediliyor.